YEMINLER VE KEFARETLERI
Allah’in adini anarak bir haberi kuvvetlendirmeye yemin denir.
Yeminler uc kisma ayrilir:
Gamus Yemin: (Atese dusuren yemin)
Lagiv Yemin : (Bosuna yapilan yemin)
Mun’akid Yemin: (Baglantili yemin)
GAMUS YEMIN: Gecmis zamana ait bir is uzerine bile bile yalan yere yemin etmektir. Bu sekilde yemin etmek buyuk gunah olup muslumani atese dusurur. Peygamber efendimiz buyuruyorlar ki: ‘’Kim yalan yere yemin ederse Cenabi Allah onu atese dusurur’’
Yalan yere yemin icin kefaret vermek yoktur. Boyle yemin ederek gunah isleyen kimselerin Allah’a karsi tevbe edip yalvarmalari gerekir ki Cenabi Allah onlari affetsin.
Bile bile yalan soyleyip bu yalani yemin ile kuvvetlendirmek, yahut olmamis bir hadiseyi olmus gibi gosterip buna yemin etmek, yahut olan bir hadiseyi bile bile oldugundan baska gostermek, yalan yere yeminin ornekleridir.
LAGIV YEMIN: Yalan soyleme kasdi olmaksizin, gecmise ait bir is icin kendi dedigi gibi oldugunu zannederek, onu yemin ile kuvvetlendirmege denir. Halbuki o is dedigi gibi degildir. Kendisi kanaatinda yanilmistir. Boyle yeminlerde yalan soyleme kasdi yoktur, yanilma vardir. Bu gibi yeminlerden dolayi Cenabi Allah insani bagislayacagini beyan buyuruyor.
Hic geregi yok iken, soz arasinda yemin etmek de lagiv yeminler kismina girer. Boyle yemin etmekten sakinmak ve ciddiyeti bozmamak gerekir.
MUN'AKID YEMIN: Gelecege bagli olarak yapilan yemindir. Gelecekte bir isi yapmak veya yapmamak uzere yemin eden kimse, sozunde durmazsa gunahkar olur. Bu gunahini ortmek icin de kefaret gerekir. Kefaretin mahiyeti ileride aciklanacaktir.
Kasden yapilan yeminlerle unutularak, veya zorlanarak, yahut saka olarak yahut hata ile yapilan yeminler arasinda bir fark yoktur. Hukum bakimindan birdirler. Peygamber Efendimiz bu konuda soyle buyuruyor: ‘’Uc sey vardir ki bunlarin ciddisi de ciddidir, sakasi da ciddidir. Onlar da nikah, bosama ve yemindir.’’
Yemin sayilan ve sayilmayan sozler:
Yemin ALLAH’in adini anarak yapilir. Allah sozunden baska Rahman, Rahim gibi Allah’in sifatlari ile de yemin yapilir. Bu sozleri asagida siraliyoruz:
Allah’a yemin ederim ki.. Vi, Billahi, Ti...
Allah’in izzeti, Allah’in Celaleti, Allah’in azameti hakki icin..
Orfte kendisi ile yemin edilen Allah’in diger sifatlari ile..
Allah hakki icin, yemin ederim, Allah’a yemin ederim...
Sahitlik ederim, Allah’a sahitlik ederim gibi..
Allah’in ilmi hakki icin, diyerek yemin etmek yemin sayilmaz. Cunku orfte Allah’in bu sifatina yemin yapilmamaktadir. Allah’in kudreti hakki icin demek yemin sayilir.
Allah’tan baskasi adina yemin yapilmaz. Yapilsa muteber kabul edilmez. Mesela; Peygamber hakki icin, Kabe hakki icin, Kur’an hakki icin, Allah askina gibi sozler yemin degildir.
‘’Falan isi yaparsa kafirdir’’ seklinde, yahut ‘’hristiyandir’’ seklinde soz sarf edenin bu sozu yemin olur. Fakat bu isi yaparsam hirsiz olayim, gunahkar olayim, diyenin sozu yemin sayilmaz.
Yeminin kefareti:
Sarta bagli olarak yemin yapan kimse, yeminini bozarsa gunahkar olur ve bu gunahini ortmek icin kefaret vermesi icab eder.
Hayir olmayan bir isi yapacagina yemin eden kimse, o isi yapmasin, kefaret odesin. Cunku hayir olmayan bir isi yapmak zararlidir. Mesela; bir kimse ‘’Vi falanci ile konusmayacagim’’, yahut ;’’Vi kumar oynayacagim’’, ‘’Falancayi oldurecegim’’ seklinde kotuluk uzerine yemin ederse, yeminini bozsun ve kefaret odesin. Cunku bunlarin mahzuru yemini bozmanin mahzurundan daha coktur.
Yeminin kefareti: Eger varsa bir koleyi serbest birakmaktir. Gunumuzde kole olmadigina gore bunun tatbiki mumkun degildir.
Yahut buna gucu yetmezse, normal bir elbise ile fakiri giydirmek gerekir. Buna da gucu yetmeyenler on fakirin birer gun karnini doyurur.
Bu ucunden birini yerine getiremeyen, arka arkaya uc gun oruc tutar.
Daha yeminini bozmadan kefareti odeyenin bu kefareti, sonradan bozacagi yemin icin gecerli degildir.
Bir fenalik yapmak uzere yemin eden kimseye bu yeminini bozmak ve kefaret odemek icap eder.
Cocugun, menunun ve uyuyanin yemini sahih olmaz.
Kufur halinde yemin edip de musluman olduktan sonra bu yeminini bozan kimseye kefaret gerekmez.
Allah’in adini anarak bir haberi kuvvetlendirmeye yemin denir.
Yeminler uc kisma ayrilir:
Gamus Yemin: (Atese dusuren yemin)
Lagiv Yemin : (Bosuna yapilan yemin)
Mun’akid Yemin: (Baglantili yemin)
GAMUS YEMIN: Gecmis zamana ait bir is uzerine bile bile yalan yere yemin etmektir. Bu sekilde yemin etmek buyuk gunah olup muslumani atese dusurur. Peygamber efendimiz buyuruyorlar ki: ‘’Kim yalan yere yemin ederse Cenabi Allah onu atese dusurur’’
Yalan yere yemin icin kefaret vermek yoktur. Boyle yemin ederek gunah isleyen kimselerin Allah’a karsi tevbe edip yalvarmalari gerekir ki Cenabi Allah onlari affetsin.
Bile bile yalan soyleyip bu yalani yemin ile kuvvetlendirmek, yahut olmamis bir hadiseyi olmus gibi gosterip buna yemin etmek, yahut olan bir hadiseyi bile bile oldugundan baska gostermek, yalan yere yeminin ornekleridir.
LAGIV YEMIN: Yalan soyleme kasdi olmaksizin, gecmise ait bir is icin kendi dedigi gibi oldugunu zannederek, onu yemin ile kuvvetlendirmege denir. Halbuki o is dedigi gibi degildir. Kendisi kanaatinda yanilmistir. Boyle yeminlerde yalan soyleme kasdi yoktur, yanilma vardir. Bu gibi yeminlerden dolayi Cenabi Allah insani bagislayacagini beyan buyuruyor.
Hic geregi yok iken, soz arasinda yemin etmek de lagiv yeminler kismina girer. Boyle yemin etmekten sakinmak ve ciddiyeti bozmamak gerekir.
MUN'AKID YEMIN: Gelecege bagli olarak yapilan yemindir. Gelecekte bir isi yapmak veya yapmamak uzere yemin eden kimse, sozunde durmazsa gunahkar olur. Bu gunahini ortmek icin de kefaret gerekir. Kefaretin mahiyeti ileride aciklanacaktir.
Kasden yapilan yeminlerle unutularak, veya zorlanarak, yahut saka olarak yahut hata ile yapilan yeminler arasinda bir fark yoktur. Hukum bakimindan birdirler. Peygamber Efendimiz bu konuda soyle buyuruyor: ‘’Uc sey vardir ki bunlarin ciddisi de ciddidir, sakasi da ciddidir. Onlar da nikah, bosama ve yemindir.’’
Yemin sayilan ve sayilmayan sozler:
Yemin ALLAH’in adini anarak yapilir. Allah sozunden baska Rahman, Rahim gibi Allah’in sifatlari ile de yemin yapilir. Bu sozleri asagida siraliyoruz:
Allah’a yemin ederim ki.. Vi, Billahi, Ti...
Allah’in izzeti, Allah’in Celaleti, Allah’in azameti hakki icin..
Orfte kendisi ile yemin edilen Allah’in diger sifatlari ile..
Allah hakki icin, yemin ederim, Allah’a yemin ederim...
Sahitlik ederim, Allah’a sahitlik ederim gibi..
Allah’in ilmi hakki icin, diyerek yemin etmek yemin sayilmaz. Cunku orfte Allah’in bu sifatina yemin yapilmamaktadir. Allah’in kudreti hakki icin demek yemin sayilir.
Allah’tan baskasi adina yemin yapilmaz. Yapilsa muteber kabul edilmez. Mesela; Peygamber hakki icin, Kabe hakki icin, Kur’an hakki icin, Allah askina gibi sozler yemin degildir.
‘’Falan isi yaparsa kafirdir’’ seklinde, yahut ‘’hristiyandir’’ seklinde soz sarf edenin bu sozu yemin olur. Fakat bu isi yaparsam hirsiz olayim, gunahkar olayim, diyenin sozu yemin sayilmaz.
Yeminin kefareti:
Sarta bagli olarak yemin yapan kimse, yeminini bozarsa gunahkar olur ve bu gunahini ortmek icin kefaret vermesi icab eder.
Hayir olmayan bir isi yapacagina yemin eden kimse, o isi yapmasin, kefaret odesin. Cunku hayir olmayan bir isi yapmak zararlidir. Mesela; bir kimse ‘’Vi falanci ile konusmayacagim’’, yahut ;’’Vi kumar oynayacagim’’, ‘’Falancayi oldurecegim’’ seklinde kotuluk uzerine yemin ederse, yeminini bozsun ve kefaret odesin. Cunku bunlarin mahzuru yemini bozmanin mahzurundan daha coktur.
Yeminin kefareti: Eger varsa bir koleyi serbest birakmaktir. Gunumuzde kole olmadigina gore bunun tatbiki mumkun degildir.
Yahut buna gucu yetmezse, normal bir elbise ile fakiri giydirmek gerekir. Buna da gucu yetmeyenler on fakirin birer gun karnini doyurur.
Bu ucunden birini yerine getiremeyen, arka arkaya uc gun oruc tutar.
Daha yeminini bozmadan kefareti odeyenin bu kefareti, sonradan bozacagi yemin icin gecerli degildir.
Bir fenalik yapmak uzere yemin eden kimseye bu yeminini bozmak ve kefaret odemek icap eder.
Cocugun, menunun ve uyuyanin yemini sahih olmaz.
Kufur halinde yemin edip de musluman olduktan sonra bu yeminini bozan kimseye kefaret gerekmez.