Herşeyi yaratan Allah tır.Şey dedşğimiz ne varsa hepsi onunmahluku dur,bizde amellerimiz de buna dahildir.Onuniçindirki kuran da"sizi ve amellerinizi yaratan allah tır"buyrulmaktadır.Efendimiz de bir hadislerinde "sanatkarı ve sanatını yaratan allahtır"ihtarında bulunmaktadır.Bir taşveya mermeri yontuyorsunuz?Sizide yaptığınız işide yaratan Allahhtır.Size düşünme melikesini veren sonra sizi düşündüren ve bir merhale ötede düşündüklerinizi ifade ettiren yine Allah tır.Öyle ise bizim irademize düşen nedir?Böyle bir meselede irade nasıl bir paya sahiptir?
İrade dediğimiz şey o kadar küçüktür ki bakışlarınız derin ve görüş ufkunuz ne kadar geniş olurasa olsun yine onu göremez, ve onu belirlyemezsiniz,çünkü onun hariç te hiç bir vucudu yoktur.Okadar küçüktürki ona terettüp eden işlerle onun arasında tenasülü illiyet prensibine göre bir nisbet bulmak mümkün deyildir.Evet irademiz ne ölçüde yanı başımızda duran lutuflar da okadar büyüktür.
Yaratan Allahtır.Kuran sünnet ve inkişaf etmiş vicdanlar bunun böyle olduğuna şahitlik etmektedir.Bu sebebledir ki Allah rasulüve onun ümmeti olarak bizler.Cenabı hakkın bizim için iyi şeyler yaratmasını kendi kendi irademize dayalı olarak deyilde rahmet kaynaklı olmasını isteriz.Sadece fikir vermek için ura iki duayı zikretmek istiyoruz.Buharinin rivayet ettiği bir hadisi şerfte efendimiz şu duayı talim etmektedir."Allahım senin ilmine danışıyor senin kudretinden yardım diliyorum ..istediğimide senin büyük fazlından istiyorum.Senin herşeye gücün yeter benim ise hiç bir şeye gücüm yetmez.Sen herşeyi bilirsin ben ise hiç bir şey bilmem sen Allamül guyup(bütün gizlileri bilen) sin Allahım eğer bu iş burada işini zikreder benim dünya ve ahiret kazancım adına başlangıç ve neticesi itibariyle hayırlı ise ve sen bunu böyle biliyorsan o işi benim için takdir buyur,kolaylaştır ve sonrada benim için bereketli kıl.Ve yine sen biliyorsun ki bu iş benim din dünya ve ahiretim hesabına başında vay sonun da hayırsızdır onu benden uzaklaştır,beni de ondan uzak tut.Hakkımda ne hayırlı ise onu takdir et sonrada takdirinle beni hoşnut et.
Efendimiz bu dualarıyla bize kadere ait bazı sırları öğretmenin yanında bizi hayra kavuşturacak ve yine bizi şerden uzaktutacak yegane güç ve kuvvet sahibinin Allah olduğunu gösteriyor
"Kimi Allah hidayete erdirirse o hidayete erer.Kimide Allah delalette bırakırsa artık onu irşad edecek bir mürşid bulamazsın"(kehif 17 18)
Ancak burada şu hususu da nazardan uzak tutmamak gerekmektedir.Hidayet ve delaleti Allah yaratır anca itibaride olsa onları mevcud iradenin istek ve talebi üzere yaratır.Kul ister hadi ve mudill isim leriyle müsemma olan Allah ta hidayet ve delaleti yaratı verir dolayısıyla sapıtanın kendisi yine bizzat kul olur.O nun içindir ki biz kıldımız her namazda fatiha suresini okuken.Cenabı hakka dua edip yalvarır ve allahmım bizi mağlup ve dallini yoluna sürükleme deriz.Efendimiz de bir hadislerinde "Üzerlerine allahın gadbı olanlar yahudilerddir sapık olanlar da hiristiyanlardır"buyurmuştur.
İrade dediğimiz şey o kadar küçüktür ki bakışlarınız derin ve görüş ufkunuz ne kadar geniş olurasa olsun yine onu göremez, ve onu belirlyemezsiniz,çünkü onun hariç te hiç bir vucudu yoktur.Okadar küçüktürki ona terettüp eden işlerle onun arasında tenasülü illiyet prensibine göre bir nisbet bulmak mümkün deyildir.Evet irademiz ne ölçüde yanı başımızda duran lutuflar da okadar büyüktür.
Yaratan Allahtır.Kuran sünnet ve inkişaf etmiş vicdanlar bunun böyle olduğuna şahitlik etmektedir.Bu sebebledir ki Allah rasulüve onun ümmeti olarak bizler.Cenabı hakkın bizim için iyi şeyler yaratmasını kendi kendi irademize dayalı olarak deyilde rahmet kaynaklı olmasını isteriz.Sadece fikir vermek için ura iki duayı zikretmek istiyoruz.Buharinin rivayet ettiği bir hadisi şerfte efendimiz şu duayı talim etmektedir."Allahım senin ilmine danışıyor senin kudretinden yardım diliyorum ..istediğimide senin büyük fazlından istiyorum.Senin herşeye gücün yeter benim ise hiç bir şeye gücüm yetmez.Sen herşeyi bilirsin ben ise hiç bir şey bilmem sen Allamül guyup(bütün gizlileri bilen) sin Allahım eğer bu iş burada işini zikreder benim dünya ve ahiret kazancım adına başlangıç ve neticesi itibariyle hayırlı ise ve sen bunu böyle biliyorsan o işi benim için takdir buyur,kolaylaştır ve sonrada benim için bereketli kıl.Ve yine sen biliyorsun ki bu iş benim din dünya ve ahiretim hesabına başında vay sonun da hayırsızdır onu benden uzaklaştır,beni de ondan uzak tut.Hakkımda ne hayırlı ise onu takdir et sonrada takdirinle beni hoşnut et.
Efendimiz bu dualarıyla bize kadere ait bazı sırları öğretmenin yanında bizi hayra kavuşturacak ve yine bizi şerden uzaktutacak yegane güç ve kuvvet sahibinin Allah olduğunu gösteriyor
"Kimi Allah hidayete erdirirse o hidayete erer.Kimide Allah delalette bırakırsa artık onu irşad edecek bir mürşid bulamazsın"(kehif 17 18)
Ancak burada şu hususu da nazardan uzak tutmamak gerekmektedir.Hidayet ve delaleti Allah yaratır anca itibaride olsa onları mevcud iradenin istek ve talebi üzere yaratır.Kul ister hadi ve mudill isim leriyle müsemma olan Allah ta hidayet ve delaleti yaratı verir dolayısıyla sapıtanın kendisi yine bizzat kul olur.O nun içindir ki biz kıldımız her namazda fatiha suresini okuken.Cenabı hakka dua edip yalvarır ve allahmım bizi mağlup ve dallini yoluna sürükleme deriz.Efendimiz de bir hadislerinde "Üzerlerine allahın gadbı olanlar yahudilerddir sapık olanlar da hiristiyanlardır"buyurmuştur.