“Vatan sevgisi, imandandır."
Zerkeşi, bunu hadis olarak bulamadığını söyledi.
Seyyid Muinü'd-Din es-Safuri, sabit değildir dedi. Eskilerin sözü olduğunu söyliyenler de vardır.
Sehavi de; aslını bulamadım, fakat ma'nası sahihdir, dedi.
Menufi de, ma'nasının doğruluğunu iddia etmek şaşılacak bir şeydir, çünkü vatan sevgisi ile iman arasında bir münasebet yoktur. Hatta bunu, "Eğer biz onlar üzerine kendinizi öldürün veya diyarlarınızdan çıkın diye hükmetsek, çokları bunu kabul etmezdi." Görülüyor ki, bunların imanı olmadığı halde vatanlarını severler. İşte bu ayet-i celile bu iddiayı çürütüyor.
Bazıları; bu söz "Vatanını ancak mü'min sever" anlamında değil ki, bu şekilde i'tiraz edilsin. Belki hadisin ma'nası "Vatan sevgisi imana münafi değil" demekti, dedilerse de hadisde vatan sevgisinin iman alemetinden sayıldığı meydandadır.
Bu sevgi de ancak mü'minde olduğu vakit bu hükmü alır, yani iki mü'minden biri vatanına bağlı olmayıp vatanını sevmiyor, diğeri seviyorsa, vatanını sevenin imanı daha kuvvetli olduğuna delildir.
Yoksa imanı olmayanların vatanlarını sevmelerinin iman ile bir münasebeti yoktur. "Bize ne oldu ki Allah yolunda savaşmıyalım? Halbuki biz evlerimizden ve memleketlerimizden çıkarıldık." mealindeki ayet-i celilesine nazaran hadis ma'na bakımından sahihdir.
Sonra şayet hadisdeki "Vatan" kelimesinden maksat, babamız Hazret-i Adem'in de ilk meskeni olan Cennet'tir veya "Ümmü'l-Kura" ve kıblegah olan Mekke'dir veya Sofilerin asıl vatan kabul ettikleri ve Kur'an-ı Kerim'de "Nihayet Rabbine varacaksın" buyurulduğu gibi Allah'a rücu veya memleketine de doğup büyüdüğü vatan murad edilirse, hadis lafzı bakımından da sahih olur.
Sonra bir şeyin bir şeye alamet olması, ona ihtisasını gerektirmez. Mesela "Ahde vefa, imandandır.", Arabı sevmek imandandır." buyurulmuştur. Halbuki bu vasıflar yalnız iman edenlerde değil, iman etmiyenlerde de görülür.
Zerkeşi, bunu hadis olarak bulamadığını söyledi.
Seyyid Muinü'd-Din es-Safuri, sabit değildir dedi. Eskilerin sözü olduğunu söyliyenler de vardır.
Sehavi de; aslını bulamadım, fakat ma'nası sahihdir, dedi.
Menufi de, ma'nasının doğruluğunu iddia etmek şaşılacak bir şeydir, çünkü vatan sevgisi ile iman arasında bir münasebet yoktur. Hatta bunu, "Eğer biz onlar üzerine kendinizi öldürün veya diyarlarınızdan çıkın diye hükmetsek, çokları bunu kabul etmezdi." Görülüyor ki, bunların imanı olmadığı halde vatanlarını severler. İşte bu ayet-i celile bu iddiayı çürütüyor.
Bazıları; bu söz "Vatanını ancak mü'min sever" anlamında değil ki, bu şekilde i'tiraz edilsin. Belki hadisin ma'nası "Vatan sevgisi imana münafi değil" demekti, dedilerse de hadisde vatan sevgisinin iman alemetinden sayıldığı meydandadır.
Bu sevgi de ancak mü'minde olduğu vakit bu hükmü alır, yani iki mü'minden biri vatanına bağlı olmayıp vatanını sevmiyor, diğeri seviyorsa, vatanını sevenin imanı daha kuvvetli olduğuna delildir.
Yoksa imanı olmayanların vatanlarını sevmelerinin iman ile bir münasebeti yoktur. "Bize ne oldu ki Allah yolunda savaşmıyalım? Halbuki biz evlerimizden ve memleketlerimizden çıkarıldık." mealindeki ayet-i celilesine nazaran hadis ma'na bakımından sahihdir.
Sonra şayet hadisdeki "Vatan" kelimesinden maksat, babamız Hazret-i Adem'in de ilk meskeni olan Cennet'tir veya "Ümmü'l-Kura" ve kıblegah olan Mekke'dir veya Sofilerin asıl vatan kabul ettikleri ve Kur'an-ı Kerim'de "Nihayet Rabbine varacaksın" buyurulduğu gibi Allah'a rücu veya memleketine de doğup büyüdüğü vatan murad edilirse, hadis lafzı bakımından da sahih olur.
Sonra bir şeyin bir şeye alamet olması, ona ihtisasını gerektirmez. Mesela "Ahde vefa, imandandır.", Arabı sevmek imandandır." buyurulmuştur. Halbuki bu vasıflar yalnız iman edenlerde değil, iman etmiyenlerde de görülür.