"İşte Allah böylece, dilediğini sapıklıkta bırakır, dilediğini doğru yola eriştirir."(Müdessir 31)
"Alemlerin Rabbi Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz."(Tekvir 29)
Kader; "Cenab-ı Allah'ın zamanüstü ilmiyle bizlerin hür iradelerini kullanarak ne yapacağımızı önceden bilmesi ve kader defterimize yazmasıdır."
Kaza ise; "Cenab-ı Allah'ın yazdığı bu yazıyı sonsuz kudretiyle yaratmasıdır"..
Bu açıklamaları yaptıktan sonra verdiğimiz iki ayetin sanki kader meselesi ile tezat oluşturduğunu düşünürüz..Eğer biz yaptığımız seçimleri Allah'ın dilemesi ile yapıyorsak neden yaratıldık?Eğer Allah(c.c) dilediğini saptırır ise sapan kişinin suçun ne?
Müdessir suresi 31.ayette masum bir insanın sapık bir insana dönüşmesi değil, zaten sapıklıkta olan kulun Allah'ın rızasından uzaklaşması ve bu seçiminde ısrar etmesi dolasıyla sapıklıkta kalması anlamına gelir..Bu ayet için verilecek en klasik örnek sigara bağımlılıdır..Arkadaş ortamında heves edip sigaraya başlarsınız ve başladığınız andan itibaren uyarıların ardı arkası kesilmez..Sigara kutusundaki "Sağlığa zararlıdır" ibaresinden tutun, aileniz ve sevdikleriniz sizi bu alışkanlığınızdan vazgeçirmeye çalışır..Yanlış bir seçim yaptığınızı kendinizde bilmenize rağmen bu seçiminizde ısrar edip sigaraya bağışıklık kazanırsınız..Uzun bir süreden sonra da artık bırakma imkanınız kalmaz..
Siz sigaraya başlayarak sapık bir yolu seçmiş olursunuz..Hiçbir uyarıya kulak asmadan bu seçiminizde devam edersiniz..Şimdi müdessir 31.ayeti tekrar okuduğumuz zaman bu yapılan seçimin size ait olduğunu, sapık yolu tercih eden kişinin yine siz olduğunuzu ve Allah(c.c)'in bu seçiminizde ısrar etmeniz sebebiyle sizi sapıklıkta bıraktığını anlıyoruz..(Sigarayı bırakmayı gerçekten dileyen olursa Allah(c.c) ayetin devamında buyurduğu gibi "dilediğini hidayete erdirir.")
Tekvir 29.ayeti incelediğimizde sanki yapacağımız her işin Allah'ın dilemesiyle olduğunu biz ne yaparsak yapalım, seçimlerimizi biz değil de Allah(c.c) yapıyormuş gibi bir şüpheye düşeriz..
Bu ayetin manası da şudur..Cenab-ı Allah biz insanları yaratmayı dilemiştir..Bizlere seçim yapabilmemiz ilham bahşetmiş ve seçimlerin sonuçlarının da neler olacağını Kur'an-ı Kerim'de açıkça belirtmiştir..
"Nefse ve ona birtakım kabiliyetler verene,"(Şems 7)
"Sonra da ona iyilik ve kötülükleri ilham edene yemin ederim ki,"(Şems 8)
"Nefsini kötülüklerden arındıran kurtuluşa ermiştir,"(Şems 9)
"Onu kötülüklere gömen de ziyan etmiştir."(Şems 10)
"Allah(c.c) dilemedikçe siz dileyemezsiniz" ayeti dilenilen seçimlerdeki sınırı belirtir..Farzedelim ki oksijen tüpü kullanmadan 7000 metre yüksekliğe çıkmayı arzu ediyorsunuz..Bu bir seçimdir..Fakat bu seçimi Allah(c.c) dilemez..Çünkü siz 7000 metre yüksekliğe çıktığınız anda oksijen miktarının azalması sebebiyle bu durum ölümüze yol açabilir..İşte bu ayet insanın yapabileceği seçimlerin sınırını belirtir..Bir kuş gibi kanatlanıp uçmayı da dileyebiliriz, fakat Cenab-ı Allah bu isteğinizi dilemedikçe siz dileyemezsiniz..
"Alemlerin Rabbi Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz."(Tekvir 29)
Kader; "Cenab-ı Allah'ın zamanüstü ilmiyle bizlerin hür iradelerini kullanarak ne yapacağımızı önceden bilmesi ve kader defterimize yazmasıdır."
Kaza ise; "Cenab-ı Allah'ın yazdığı bu yazıyı sonsuz kudretiyle yaratmasıdır"..
Bu açıklamaları yaptıktan sonra verdiğimiz iki ayetin sanki kader meselesi ile tezat oluşturduğunu düşünürüz..Eğer biz yaptığımız seçimleri Allah'ın dilemesi ile yapıyorsak neden yaratıldık?Eğer Allah(c.c) dilediğini saptırır ise sapan kişinin suçun ne?
Müdessir suresi 31.ayette masum bir insanın sapık bir insana dönüşmesi değil, zaten sapıklıkta olan kulun Allah'ın rızasından uzaklaşması ve bu seçiminde ısrar etmesi dolasıyla sapıklıkta kalması anlamına gelir..Bu ayet için verilecek en klasik örnek sigara bağımlılıdır..Arkadaş ortamında heves edip sigaraya başlarsınız ve başladığınız andan itibaren uyarıların ardı arkası kesilmez..Sigara kutusundaki "Sağlığa zararlıdır" ibaresinden tutun, aileniz ve sevdikleriniz sizi bu alışkanlığınızdan vazgeçirmeye çalışır..Yanlış bir seçim yaptığınızı kendinizde bilmenize rağmen bu seçiminizde ısrar edip sigaraya bağışıklık kazanırsınız..Uzun bir süreden sonra da artık bırakma imkanınız kalmaz..
Siz sigaraya başlayarak sapık bir yolu seçmiş olursunuz..Hiçbir uyarıya kulak asmadan bu seçiminizde devam edersiniz..Şimdi müdessir 31.ayeti tekrar okuduğumuz zaman bu yapılan seçimin size ait olduğunu, sapık yolu tercih eden kişinin yine siz olduğunuzu ve Allah(c.c)'in bu seçiminizde ısrar etmeniz sebebiyle sizi sapıklıkta bıraktığını anlıyoruz..(Sigarayı bırakmayı gerçekten dileyen olursa Allah(c.c) ayetin devamında buyurduğu gibi "dilediğini hidayete erdirir.")
Tekvir 29.ayeti incelediğimizde sanki yapacağımız her işin Allah'ın dilemesiyle olduğunu biz ne yaparsak yapalım, seçimlerimizi biz değil de Allah(c.c) yapıyormuş gibi bir şüpheye düşeriz..
Bu ayetin manası da şudur..Cenab-ı Allah biz insanları yaratmayı dilemiştir..Bizlere seçim yapabilmemiz ilham bahşetmiş ve seçimlerin sonuçlarının da neler olacağını Kur'an-ı Kerim'de açıkça belirtmiştir..
"Nefse ve ona birtakım kabiliyetler verene,"(Şems 7)
"Sonra da ona iyilik ve kötülükleri ilham edene yemin ederim ki,"(Şems 8)
"Nefsini kötülüklerden arındıran kurtuluşa ermiştir,"(Şems 9)
"Onu kötülüklere gömen de ziyan etmiştir."(Şems 10)
"Allah(c.c) dilemedikçe siz dileyemezsiniz" ayeti dilenilen seçimlerdeki sınırı belirtir..Farzedelim ki oksijen tüpü kullanmadan 7000 metre yüksekliğe çıkmayı arzu ediyorsunuz..Bu bir seçimdir..Fakat bu seçimi Allah(c.c) dilemez..Çünkü siz 7000 metre yüksekliğe çıktığınız anda oksijen miktarının azalması sebebiyle bu durum ölümüze yol açabilir..İşte bu ayet insanın yapabileceği seçimlerin sınırını belirtir..Bir kuş gibi kanatlanıp uçmayı da dileyebiliriz, fakat Cenab-ı Allah bu isteğinizi dilemedikçe siz dileyemezsiniz..
Barış ÇETİN