Sual: Bir arkadasin, bazi alametlerine bakarak gunah isledigini
zannediyoruz. Ama kesin bilmiyoruz. Bu suizan olur mu? Suizan nedir?
CEVAP
Suizan, bir kimseyi kotu zannetmek, onun gunah isledigine inanmak
demektir. Hadis-i seriflerde buyuruldu ki:
(Suizan etmeyin! Suizan, yanlis karar vermeye sebep olur. İnsanlarin
gizli seylerini arastirmayin, kusurlarini gormeyin, munakasa, haset ve
dusmanlik etmeyin, birbirinizi cekistirmeyin, kardes gibi birbirinizi sevin!
Musluman Muslumanin kardesidir; ona zulmetmez, yardim eder, onu kendinden
asagi gormez.) [Buhari, Muslim]
(Emir [âmir], mahiyetini tohmet altinda birakirsa, onlari ifsad eder.)
[Taberani]
(Suizan ettiginiz zaman, gercekten oyle mi diye arastirmayin.) [İbni
Adiy]
(Tohmete sebep olacak yerlerden kacinin!) [İ. Gazali]
(Husnu zan sahibi olmasi, kisinin kullugunun guzelligindendir.) [Hatib]
Bir muminin gunah isledigini zannetmek, suizan olur. Kalbe gelen
dusunce, suizan olmaz. Eger kalb o tarafa meylederse, suizan olur.
Kâfire degil, Muslumana suizan edilmez. Yani, Musluman oldugunu soyleyen
ve kufre sebep olan bir sozde ve iste bulunmayan kimsenin bir sozunden veya
bir isinden hem imanli oldugu, hem de imansiz oldugu anlasilirsa, kufre
dustu dememelidir. Kâfir zaten kâfirdir. Bu kâfir galiba icki iciyor diye
dusunmek suizan olmaz. Dini bozanlara, bid’at ehline de boyle husnu zan
edilmez. Bunlarin yanlislarini aciklamak da giybet olmaz, dinin emrini
yerine getirmek olur.
Muslumana suizan etmemek gerektigi gibi, baska Muslumanlarin da bizim
hakkimizda suizan etmelerine sebep olabilecek durumlardan sakinmak gerekir.
İnsanlari suizandan kurtarmak icin, tohmet yerlerinden uzak durmalidir.
Onlarin dedikodularina kendisi sebep oldugu icin isleyecekleri gunaha ortak
olur. Peygamber efendimiz, hanimi ile konusurken, oradan gecenlere buyurdu
ki:
- Bu benim zevcemdir.
- Ya Resulallah, sizden de mi suphe edilir, dediler. Buyurdu ki:
- Kan, insanin damarlarinda dolastigi gibi, seytan da insana nufuz eder,
kalbine suphe sokar. (Buhari)
Baskalarinin suizannina sebep olacak hareketlerden kacmalidir.
Salih bir kimse, sise ile evine bir sey getirirken siseyi kapali bir
torba icine koymalidir. Boyle yapmayip da bir gazete kagidina sararak
aciktan getirirse, suizanna sebep olabilir. “Acaba icki mi?” diyenler
cikabilir.
Boyle, suphe uyandiracak hareketlerden uzak durmali, baskalarinin kendi
hakkinda dedi kodu etmesine sebep olmamali.
Bir kisi, bir kadinla suphe uyandiracak sekilde konusuyordu. Hz. Omer,
onun yanina varip, ofkeli sekilde bakinca o kisi, (Bu benim hanimim) dedi.
Hz. Omer o zaman buyurdu ki:
(Peki hanimin ise, ne diye uzerinize suphe cekecek sekilde
konusuyorsunuz?)
Bu olaylar da, Muslumanin, suizanna sebep olacak, tohmet altinda
biraktiracak soz ve islerden kacmasi gerektigini gostermektedir.
T.G.(Alıntı)
zannediyoruz. Ama kesin bilmiyoruz. Bu suizan olur mu? Suizan nedir?
CEVAP
Suizan, bir kimseyi kotu zannetmek, onun gunah isledigine inanmak
demektir. Hadis-i seriflerde buyuruldu ki:
(Suizan etmeyin! Suizan, yanlis karar vermeye sebep olur. İnsanlarin
gizli seylerini arastirmayin, kusurlarini gormeyin, munakasa, haset ve
dusmanlik etmeyin, birbirinizi cekistirmeyin, kardes gibi birbirinizi sevin!
Musluman Muslumanin kardesidir; ona zulmetmez, yardim eder, onu kendinden
asagi gormez.) [Buhari, Muslim]
(Emir [âmir], mahiyetini tohmet altinda birakirsa, onlari ifsad eder.)
[Taberani]
(Suizan ettiginiz zaman, gercekten oyle mi diye arastirmayin.) [İbni
Adiy]
(Tohmete sebep olacak yerlerden kacinin!) [İ. Gazali]
(Husnu zan sahibi olmasi, kisinin kullugunun guzelligindendir.) [Hatib]
Bir muminin gunah isledigini zannetmek, suizan olur. Kalbe gelen
dusunce, suizan olmaz. Eger kalb o tarafa meylederse, suizan olur.
Kâfire degil, Muslumana suizan edilmez. Yani, Musluman oldugunu soyleyen
ve kufre sebep olan bir sozde ve iste bulunmayan kimsenin bir sozunden veya
bir isinden hem imanli oldugu, hem de imansiz oldugu anlasilirsa, kufre
dustu dememelidir. Kâfir zaten kâfirdir. Bu kâfir galiba icki iciyor diye
dusunmek suizan olmaz. Dini bozanlara, bid’at ehline de boyle husnu zan
edilmez. Bunlarin yanlislarini aciklamak da giybet olmaz, dinin emrini
yerine getirmek olur.
Muslumana suizan etmemek gerektigi gibi, baska Muslumanlarin da bizim
hakkimizda suizan etmelerine sebep olabilecek durumlardan sakinmak gerekir.
İnsanlari suizandan kurtarmak icin, tohmet yerlerinden uzak durmalidir.
Onlarin dedikodularina kendisi sebep oldugu icin isleyecekleri gunaha ortak
olur. Peygamber efendimiz, hanimi ile konusurken, oradan gecenlere buyurdu
ki:
- Bu benim zevcemdir.
- Ya Resulallah, sizden de mi suphe edilir, dediler. Buyurdu ki:
- Kan, insanin damarlarinda dolastigi gibi, seytan da insana nufuz eder,
kalbine suphe sokar. (Buhari)
Baskalarinin suizannina sebep olacak hareketlerden kacmalidir.
Salih bir kimse, sise ile evine bir sey getirirken siseyi kapali bir
torba icine koymalidir. Boyle yapmayip da bir gazete kagidina sararak
aciktan getirirse, suizanna sebep olabilir. “Acaba icki mi?” diyenler
cikabilir.
Boyle, suphe uyandiracak hareketlerden uzak durmali, baskalarinin kendi
hakkinda dedi kodu etmesine sebep olmamali.
Bir kisi, bir kadinla suphe uyandiracak sekilde konusuyordu. Hz. Omer,
onun yanina varip, ofkeli sekilde bakinca o kisi, (Bu benim hanimim) dedi.
Hz. Omer o zaman buyurdu ki:
(Peki hanimin ise, ne diye uzerinize suphe cekecek sekilde
konusuyorsunuz?)
Bu olaylar da, Muslumanin, suizanna sebep olacak, tohmet altinda
biraktiracak soz ve islerden kacmasi gerektigini gostermektedir.
T.G.(Alıntı)