Dikkat ederseniz, peygamberlerin hayatlarında büyük mücadeleler olmuştur. Her bir peygamberin, kendi mücadele çizgisinde bizlere naklettiği, bizlere örnek olduğu hadisat vardır. Yani peygamberler bir insanın hayatta karılaşacağı çeşitli çıkmazların nasıl çözüleceğini göstermişlerdir.
Mesela, bir insan zaafa düşüp iftiraya uğradığında bunlar karşısında nasıl metanetli hareket etmesi lazım geldiğini Hz YUSUF misalinde Cenab-ı Hak bize göstermiştir. Bir insanın, ne kadar kuvvetli olursa olsun, bir şerle mücadele etmekte çok metin olması gerektiğini, hatta bizzat yaşadığı ortamda mevcut olan bu şerrin karşısına çıkmayı ve mücadeleyi devam ettirmek lüzumunu Hz MUSA Efendimiz vasıtasıyla öğretmiştir. Peygamberlerin kıssalarındaki çeşitli hadiseler bir bütün halinde toplandığı zaman, insanın dünya mücadelesindeki hayat tarzının ne olması gerektiği de ortaya çıkar.
Onun için de Allah, bize, peygamberlere inanın diyor. Yani onlara inanırsanız, onların yaşadığı kıssaları iyi bilirseniz, onların nasıl davrandığını tanırsanız, o zaman siz kendi ahlakınızı da yavaş yavaş süslemiş, eğitmiş olursunuz diyor. Mesela insanların bu çağda en büyük yanılgılarından bir tanesi de, birtakım insanların kendilerinin iyi eğitildiğini, hatta dini bilgileri dolayısıyla, kendilerini kusur işlemez sanmalarıdır. Yaptıkları herşeyin doğru olduğunu, hikmetli olduğunu zannetmeleridir. Halbuki Allah bu gibi yanılgıları engellemek için Hz YUSUF’un ağzından;
“Ben nefsimi tebrie etmem, ben nefsimi arınmış saymam, eğer Rabbim bana özel bir işaret vermeseydi, ben de Züleyha’ya temayül ederdim.
Çünkü ben nefs-i emmaredeyim” diyor. Bir peygamber dahi nefsinin her zaman canlı olduğunu ve Allah tarafından korunmadığı takdirde bir büyük hata yapabileceğini dile getirdiği halde, bir başkası çıkıp da ben nefsimi tebrie ettim derse, çok yanlış olur.
Allah bu örnekleri vererek bize nasıl bir kul olduğumuzu ve bu kulluğumuzun hayatın içinde nasıl hatalara, acze düşüleceğini ama mutlaka tövbe ile geriye dönüleceğini bir Hz Yusuf misalinde beyan etmiştir.
Bir çok insanın, yine birtakım sevgiler dolayısıyle ben onu bilirim, ben bunu bilirim, ben önceden fark ederim, yani bir nevi kerametvâri tarzda kendilerini alıştırmalarına karşılık HZ YAKUP misalini vermiştir.
HZ YAKUP’a, “Sen Yusuf’un kuyuya atıldığını nasıl bilemedin? Peygamberdin, gidip oğlunu kurtarsaydın?” dediler… Daha sonra Hz YAKUP, binlerce kilometre uzaktaki Yusuf’un kokusunu aldığını söylediğinde karısı ona sordu: “Sen burnunun dibindeki bu oyunu bilemedin, tâ kilometrelerce uzaktaki Yusuf’un kokusunu nasıl alacaksın?”..Bunun üzerine Hz Yakup’un çok güzel bir cümlesi var “Ben Allah’ın gör dediğini görürüm, görme dediğini göremem”…
Demek ki, insan, ne kadar yücelse, ne kadar bir yerlere gelse, kesinlikle Cenab-ı Hak kendisine müsaade etmedikçe birtakım şeyleri fark edemez., yanlışı, doğruyu hissedemez. Onun için bir insanın Cenab-ı Hakkın tasarrufunda olduğunu, ancak Cenab-ı Hak isterse bir şeyler yapabileceğini bilmesini, Hz Yakup’un bu hikayesiyle anlatmış ve bir hayat eğitimi olarak vermiştir.
İşte Peygamberlere imânda, bu sırları çok iyi bilmek gerekir. Peygamberlerin yaşadıkları mücadeleleri, onların bize naklettiklerini, yanlış-doğru ayrımlarını Cenab-ı Hak’la ilgilerini bu öykülerini, hayatta karşılaşacağımız olaylara resmedebilmek, aktarabilmektir.
Ondan dolayıdır ki, İslam eğitiminde, İslam kültüründe, peygamberler tarihinin önemi çok büyüktür. Ama bunu biz bir tarih, bir hikaye serüveni sanmışız. Onun için peygamberler tarihini bir mazi hatıratı gibi okuyoruz ki bu çok büyük bir yanlıştır. Biz peygamberler tarihini bir ibret için ve hayatta karşılaşacağımız hadiselere karşı nasıl tavır takınacağımızı öğrenmek için kullanmamız gerekir.
Mesela, bir insan zaafa düşüp iftiraya uğradığında bunlar karşısında nasıl metanetli hareket etmesi lazım geldiğini Hz YUSUF misalinde Cenab-ı Hak bize göstermiştir. Bir insanın, ne kadar kuvvetli olursa olsun, bir şerle mücadele etmekte çok metin olması gerektiğini, hatta bizzat yaşadığı ortamda mevcut olan bu şerrin karşısına çıkmayı ve mücadeleyi devam ettirmek lüzumunu Hz MUSA Efendimiz vasıtasıyla öğretmiştir. Peygamberlerin kıssalarındaki çeşitli hadiseler bir bütün halinde toplandığı zaman, insanın dünya mücadelesindeki hayat tarzının ne olması gerektiği de ortaya çıkar.
Onun için de Allah, bize, peygamberlere inanın diyor. Yani onlara inanırsanız, onların yaşadığı kıssaları iyi bilirseniz, onların nasıl davrandığını tanırsanız, o zaman siz kendi ahlakınızı da yavaş yavaş süslemiş, eğitmiş olursunuz diyor. Mesela insanların bu çağda en büyük yanılgılarından bir tanesi de, birtakım insanların kendilerinin iyi eğitildiğini, hatta dini bilgileri dolayısıyla, kendilerini kusur işlemez sanmalarıdır. Yaptıkları herşeyin doğru olduğunu, hikmetli olduğunu zannetmeleridir. Halbuki Allah bu gibi yanılgıları engellemek için Hz YUSUF’un ağzından;
“Ben nefsimi tebrie etmem, ben nefsimi arınmış saymam, eğer Rabbim bana özel bir işaret vermeseydi, ben de Züleyha’ya temayül ederdim.
Çünkü ben nefs-i emmaredeyim” diyor. Bir peygamber dahi nefsinin her zaman canlı olduğunu ve Allah tarafından korunmadığı takdirde bir büyük hata yapabileceğini dile getirdiği halde, bir başkası çıkıp da ben nefsimi tebrie ettim derse, çok yanlış olur.
Allah bu örnekleri vererek bize nasıl bir kul olduğumuzu ve bu kulluğumuzun hayatın içinde nasıl hatalara, acze düşüleceğini ama mutlaka tövbe ile geriye dönüleceğini bir Hz Yusuf misalinde beyan etmiştir.
Bir çok insanın, yine birtakım sevgiler dolayısıyle ben onu bilirim, ben bunu bilirim, ben önceden fark ederim, yani bir nevi kerametvâri tarzda kendilerini alıştırmalarına karşılık HZ YAKUP misalini vermiştir.
HZ YAKUP’a, “Sen Yusuf’un kuyuya atıldığını nasıl bilemedin? Peygamberdin, gidip oğlunu kurtarsaydın?” dediler… Daha sonra Hz YAKUP, binlerce kilometre uzaktaki Yusuf’un kokusunu aldığını söylediğinde karısı ona sordu: “Sen burnunun dibindeki bu oyunu bilemedin, tâ kilometrelerce uzaktaki Yusuf’un kokusunu nasıl alacaksın?”..Bunun üzerine Hz Yakup’un çok güzel bir cümlesi var “Ben Allah’ın gör dediğini görürüm, görme dediğini göremem”…
Demek ki, insan, ne kadar yücelse, ne kadar bir yerlere gelse, kesinlikle Cenab-ı Hak kendisine müsaade etmedikçe birtakım şeyleri fark edemez., yanlışı, doğruyu hissedemez. Onun için bir insanın Cenab-ı Hakkın tasarrufunda olduğunu, ancak Cenab-ı Hak isterse bir şeyler yapabileceğini bilmesini, Hz Yakup’un bu hikayesiyle anlatmış ve bir hayat eğitimi olarak vermiştir.
İşte Peygamberlere imânda, bu sırları çok iyi bilmek gerekir. Peygamberlerin yaşadıkları mücadeleleri, onların bize naklettiklerini, yanlış-doğru ayrımlarını Cenab-ı Hak’la ilgilerini bu öykülerini, hayatta karşılaşacağımız olaylara resmedebilmek, aktarabilmektir.
Ondan dolayıdır ki, İslam eğitiminde, İslam kültüründe, peygamberler tarihinin önemi çok büyüktür. Ama bunu biz bir tarih, bir hikaye serüveni sanmışız. Onun için peygamberler tarihini bir mazi hatıratı gibi okuyoruz ki bu çok büyük bir yanlıştır. Biz peygamberler tarihini bir ibret için ve hayatta karşılaşacağımız hadiselere karşı nasıl tavır takınacağımızı öğrenmek için kullanmamız gerekir.
