Soru : Oturarak namaz kılmak nasıl olmaktadır? Rükû ve secdeler ima yoluyla mı yapılmalıdır? Ayakta duran ama tahiyyata oturunca bacakları ağıran kimse nasıl namaz kılmalıdır? Sandalyede namazın hükmü nedir?
Cevap: Bismillahirrahmanirrahim
Bir hasta ayakta namaz kılmaktan hakikaten veya hükmen aciz bulunsa, yani ya ayakta durmaya hiç gücü yetmese veya gücü yetse de bundan dolayı hastalığının artmasından veya uzamasından veya şiddetli ağrılar duymasından korkacak olsa, namazını oturduğu halde kılar. Gücü yeterse rükûya ve secdeye varır, çünkü meşakkat kolaylığı celp eder, zaruretler kendi miktarınca takdir olunur.
Bir hasta, bir yere dayanmak suretiyle ayakta namaz kılmaya gücü yettikçe farz namazları oturduğu halde kılamaz.
Aynı şekilde bir müddet ayakta kılmaya gücü yetince o kadar ayakta durur, sonra oturarak namazını bitirir. Hatta yalnız iftitah tekbirini ayakta almaya gücü yeten kimse, bu tekbiri ayakta alır, sonra oturup namazını kılar, başka türlü yapamaz.
Bir hasta, kıyama gücü yettiği halde rükû ile secdeye yahut yalnız secdeye gücü yetmese, namazını ayakta kılması lâzım gelmez. Bilakis oturup ima ile kılar, daha faziletli olan budur. İmadan maksat, namazda başı aşağıya doğru eğivermek suretiyle yapılan işarettir.
Rükû ve sücud ile namaz kıldığı takdirde yarasından kan akacak kimse, namazını ayakta veya oturup ima ile kılar.
Tek başına namaz kıldığı halde kıyama gücü olup cemaat ile kıldığı zaman gücü olmayan kimse, namaza ayakta başlar, sonra oturur, gücü varsa rükû için yine ayağa kalkar, rükû eder, fakat mutlaka namazı iade etmesi lâzım gelmez.
Oturduğu halde bile rükûya, secdeye gücü olmayan kimse, başıyla ima ederek rükû ve secdesini yapar, secde için rükûdan daha fazla başını eğer, üzerine secde etmek için yastık gibi bir şey bulundurması uygun olmaz. Bununla beraber böyle bir şey üzerine başını koyarak secde edecek olsa, caiz olur. Bu halde yerin kuvvetini duyarsa namazını rükû ve secdesi ile kılmış sayılır, duymazsa ima ile kılmış olur.
Oturduğu halde namaza gücü yetmeyen kimse, arkası üzerine yatar, ayaklarını kıble tarafına yöneltir, rükû ve sucûd için imada bulunur, başıyla ima yapabilmesi için omuzlarının altına münasip bir şey konulur. Böyle bir hasta, yüzü kıbleye yönelmiş olarak sağ yanı üzerine yatıp da ima ile rükû ve sücudda bulunsa, namazı yine caiz olur. Fakat gücü varsa, arkası üzerine yatması daha faziletlidir.
Oturduğu halde namaz kılabilecek bir hasta, gücü yetiyorsa, teşehhütte oturduğu gibi oturur, bu şekilde namazını tamamlar, gücü yoksa haline göre bir vaziyet alır.
Mehmet TALÛ Hocaefendi