Kerbela olayı ( 10 Ekim 680) meydana geleli beri, 1327 yıldır Kurban Bayramı Hicri Takvim'e göre Zilhicce ayının 10. günü başlar. Kurban Bayramının 1'nci gününden başlayarak 20 gün sayılır. 20'nci günün akşamı Muharrem Orucu için niyet edilir ve oruç başlar.
Muharrem Orucundan önce ( Tutabilen ) 3 günlük MASUM-U PAK ORUCU tutulur. Bu oruç Küfe'de şehit düşen Müslüm Bin Akıyl ile çoçukları ibrahim ve Muhammet için tutulur. Müslüm, imam Hüseyin'in amcasının oğlu ibrahim ile Muhammet ise amcasının torunlarıdır. 3 günlük Masum-u Pak ve 1 günde Ana Fatma için ,12 günlük Muharrem Orucu olmak üzere toplam 16 gün oruç tutulduktan sonra Muharrem Ayının 13'ncü günü kurbanları tığlanır ve AŞURE dağıtılır. Kurban imam Ali Zeynel Abidin'in Kerbela Katliamından kurtuluşundan ve ehlibeyt ?in soyunun onun ile devam edeceğinden duyulan sevinci belirtir.
Muharrem Ayında eğlence yapılmaz, düğün-nişan-sünnet törenleri yapılmaz, karı koca ilişkileri kesilir, kurban kesilmez, et yenilmez. Kerbela şehitleri'nin çektikleri susuzluğu hissetmek için su içilmez, eğlence yerlerine gidilmez, saç ve sakal tıraşı olunmaz.Günümüzde bunların bir bölümü uygulanamamaktadır. Örneğin, sakal tıraşı olmamak gibi . Direk Su saf olarak içilmemektedir. Vücudun su ihtiyacı yenilen yemeklerden, çay-kahve-meşrubat-meyve suyu-ayran gibi sıvı içeceklerden karşılanır. Alevi inancı şekilciliğe takılıp kalmayı değil, özü benimser. Aklın ve ilmin yolundan ayrılmaz. Önemli olan imam Hüseyin'in ve diğer Kerbela şehitleri'nin çektikleri acıyı ve zorlukları beyninde, kalbinde ve gönlünde duymaktır. Onlar gibi düşünüp, onlar gibi yaşayıp, onlar gibi inanmaktır. Zalime karşı çıkıp, mazlumdan yana olmaktır Hz. Hüseyin, askeri anlamda, Kerbela?da yenilmiş; ancak sergilediği tutum ve kararlılık, Emevi baskı ve hileleri sonucu sönmeye yüz tutan Hak-Muhammed-Ali yolunun şahlanışı bakımından da tarihte eşine az rastlanan bir büyük zaferin öncüsü, önderi ve kahramanı olmuştur. Bu sadece Aleviler için değil, başka mazlumlar için de ciddi bir örnek oluşturmuş, ezilenlerin cesaret ve iman kaynağı olmuştur. Alevi toplumunda, oniki gün süresince, Hz. Hüseyin?i ve Kerbelâ şehidlerini anma ve Yezid?e lânet okuma anlamında, hemen hemen her dakika değerlendirilebilir. Bu tümüyle kişinin kendisine ve ona uygun düşen koşullara bağlıdır. Bunu belirli sözlerle sınırlamanın olanağı yok.
Muharrem Mâtemi Erkânı: ( Niyet etme )
"B-ism-i Şâh, Allah Allah!Er Hak- Muhammed-Ali âşkına, İmâm Hüseyin Efendimiz?in susuzluk orucu niyetine, Kerbelâ?da şehid olanların tertemiz ruhlarına, Fâtıma-tüz Zehra?nın şefaatına, Oniki İmamlar, Ondört Masum-u Pakların şevkına!Onyedi Kemerbestler?in hürmetine; hazır, gaip ve gerçek erenlerin himmetleri üzerimizde hazır ve nazır ola. Yuf münkire, lanet Yezid?e, rahmet mümine!Gerçek erenler demine, dost erenler hü!Sekkahüm ya Hüseyin!Allah eyvallah hü dost!"
İftar zamanı saat ve dakika ile belirlenmiş değil, bu genellikle akşamın geç dakikalarına tekabül eder. Gecenin onikisinden önce ve aşırı de"ecede doymamak üzere, sadece bir kez yenir, tâ ertesi gün aynı zamana kadar. Buna "iftar? değil "ağız mühürü" olarak adlandırılır.
Ağız mührünü bozmak ya da iftar için genellikle şu tercüman okunur:
"B-ism-i Şâh, Allah Allah!İmam Hüseyin?e, onun soyuna ve dostlarına selâm olsun! Yezide, soyuna ve yandaşlarına sed hezaran (yüz bin kere) lanet olsun! Hakk matem oruçlarımızı kabul eylesin. Gerçeğe Hü!"
Yasın bitiminde, Aşure kazanının başında okunacak dua şöyledir:"Bismi Şah Allah Allah; Yüce Allah'ım sana Şükürler olsun ki, bizlere bu Muharrem orucunu, Kerbela matemini tutmamızı nasip etin. Tuttuğumuz oruçları, yaptığımız ibadetleri, Kerbela'da susuz şehit düşen şühedâların yüzü suyu hürmetine kabul eyle.
Esselamu aleyke, Ya Muhammed Mustafa !
Esselamu aleyke, Ya İmam Ali'yel Murtaza! .
Esselamu aleyke, Ya Hatice'tül Kübra!
Esselamu aleyka, Ya Fâtima'tl Zöhre!
Esselamu aleyke, Ya imamHasan-ı Müctebâ! ,
Esselamu aleyke. Ya imam Hüseyin'i deşdi Kerbela!
Esselamu aleyke. Ya imam Zeynel'i Aba!
Esselamu aleyke. Ya imam Bakır'ı Baha!
Esseîamu aleyke. Ya imam Cafer'i Sadık!
Esselaınu aleyke, Ya imam Musa'yı Kazim!
Esselamu aleyke, Ya imam Rıza'yı Cefa!
Esselamu aleyke, Ya imam Muhammed Taki!
Esselamu aleyke, Ya imam Ali'yel el Naki!
Esselamu aleyke, Ya imam Hasan al Askeri!
Esselamu aieyke, Ya imam Muhammed Mehti Sahibi Zaman!
"Ey yüce Allah'ım! 3'lerin, 5'lerin, 7'lerin, 12 İmamların, 14 Masumu Pakların, î 7 Kemeri besilerin, 40'ların aziz ruhları hürmetine, gönüller şahı Erenler Sultanı Hünkâr Hacı Bektaş Veli'nin aziz ruhunun hürmetine, erenlerin, evliyaların aziz ruhlarının hürmetine, tuttuğumuz oruçları, yaptığımız duaları, pişirdiğimiz Aşurelerimizi , lokmalarını, dergahı izzetinle kabul eyle. Emeklerimizi boşa verme, Hizmetlerimizden dolayı, bizleri Hz. Muhammed'in şefaatın dan Ehli Beyt'in katari didârindan mahrum etme Çiçeğe Hû, Mümine Ya Ali."
AŞURE YENDİKTEN SONRA VERİLEN DUA
"Bismi Şah! Allah Allah! Elhamdülillah, Elhamdülillah, Sümme Elhamdülillah! Nimeti celil'ullah, bereketi Halil'ullah. Şefaat kıl Ya Resulullah. Erenler sofrası olsun, pir lokması olsun, yiyene helal, yedirene delil olsun. Bu gitti ganisi gele, Hak Muhammed Ali bereketini vere. Gittiği yere gam keder getirmeye. Kazanıp getirenlerin, pişirip hizmet edenlerin, elleri ayakları dert görmesin, gönülleri keder görmesin. Kerbela'da susuz şehit düşen şühedaların ruhları şad olsun. Onların ruhlarının aziz hürmetine emeklerimiz boşa gitmesin. Pişirdiğimiz aşure çorbamızı, verdiğimiz lokmalarımızı dergahında kabul etsin.
Ey Yüce Allah'ım, Hz. Muhammed'in soyuna, ilk zulüm eden zalimden, son zulüm eden zalime kadar, hepsine lanet olsun. Ehlibeyt'e ve onun soyuna rahmet olsun. Bizleri de Hz. Muhammed'in şefaatinden mahrum etme, Ya Rabbim! Lokma hakkına sofra hürmetine, erenlerin keremine, cömertlerin demine Hü diyelim!
Muharrem Orucundan önce ( Tutabilen ) 3 günlük MASUM-U PAK ORUCU tutulur. Bu oruç Küfe'de şehit düşen Müslüm Bin Akıyl ile çoçukları ibrahim ve Muhammet için tutulur. Müslüm, imam Hüseyin'in amcasının oğlu ibrahim ile Muhammet ise amcasının torunlarıdır. 3 günlük Masum-u Pak ve 1 günde Ana Fatma için ,12 günlük Muharrem Orucu olmak üzere toplam 16 gün oruç tutulduktan sonra Muharrem Ayının 13'ncü günü kurbanları tığlanır ve AŞURE dağıtılır. Kurban imam Ali Zeynel Abidin'in Kerbela Katliamından kurtuluşundan ve ehlibeyt ?in soyunun onun ile devam edeceğinden duyulan sevinci belirtir.
Muharrem Ayında eğlence yapılmaz, düğün-nişan-sünnet törenleri yapılmaz, karı koca ilişkileri kesilir, kurban kesilmez, et yenilmez. Kerbela şehitleri'nin çektikleri susuzluğu hissetmek için su içilmez, eğlence yerlerine gidilmez, saç ve sakal tıraşı olunmaz.Günümüzde bunların bir bölümü uygulanamamaktadır. Örneğin, sakal tıraşı olmamak gibi . Direk Su saf olarak içilmemektedir. Vücudun su ihtiyacı yenilen yemeklerden, çay-kahve-meşrubat-meyve suyu-ayran gibi sıvı içeceklerden karşılanır. Alevi inancı şekilciliğe takılıp kalmayı değil, özü benimser. Aklın ve ilmin yolundan ayrılmaz. Önemli olan imam Hüseyin'in ve diğer Kerbela şehitleri'nin çektikleri acıyı ve zorlukları beyninde, kalbinde ve gönlünde duymaktır. Onlar gibi düşünüp, onlar gibi yaşayıp, onlar gibi inanmaktır. Zalime karşı çıkıp, mazlumdan yana olmaktır Hz. Hüseyin, askeri anlamda, Kerbela?da yenilmiş; ancak sergilediği tutum ve kararlılık, Emevi baskı ve hileleri sonucu sönmeye yüz tutan Hak-Muhammed-Ali yolunun şahlanışı bakımından da tarihte eşine az rastlanan bir büyük zaferin öncüsü, önderi ve kahramanı olmuştur. Bu sadece Aleviler için değil, başka mazlumlar için de ciddi bir örnek oluşturmuş, ezilenlerin cesaret ve iman kaynağı olmuştur. Alevi toplumunda, oniki gün süresince, Hz. Hüseyin?i ve Kerbelâ şehidlerini anma ve Yezid?e lânet okuma anlamında, hemen hemen her dakika değerlendirilebilir. Bu tümüyle kişinin kendisine ve ona uygun düşen koşullara bağlıdır. Bunu belirli sözlerle sınırlamanın olanağı yok.
Muharrem Mâtemi Erkânı: ( Niyet etme )
"B-ism-i Şâh, Allah Allah!Er Hak- Muhammed-Ali âşkına, İmâm Hüseyin Efendimiz?in susuzluk orucu niyetine, Kerbelâ?da şehid olanların tertemiz ruhlarına, Fâtıma-tüz Zehra?nın şefaatına, Oniki İmamlar, Ondört Masum-u Pakların şevkına!Onyedi Kemerbestler?in hürmetine; hazır, gaip ve gerçek erenlerin himmetleri üzerimizde hazır ve nazır ola. Yuf münkire, lanet Yezid?e, rahmet mümine!Gerçek erenler demine, dost erenler hü!Sekkahüm ya Hüseyin!Allah eyvallah hü dost!"
İftar zamanı saat ve dakika ile belirlenmiş değil, bu genellikle akşamın geç dakikalarına tekabül eder. Gecenin onikisinden önce ve aşırı de"ecede doymamak üzere, sadece bir kez yenir, tâ ertesi gün aynı zamana kadar. Buna "iftar? değil "ağız mühürü" olarak adlandırılır.
Ağız mührünü bozmak ya da iftar için genellikle şu tercüman okunur:
"B-ism-i Şâh, Allah Allah!İmam Hüseyin?e, onun soyuna ve dostlarına selâm olsun! Yezide, soyuna ve yandaşlarına sed hezaran (yüz bin kere) lanet olsun! Hakk matem oruçlarımızı kabul eylesin. Gerçeğe Hü!"
Yasın bitiminde, Aşure kazanının başında okunacak dua şöyledir:"Bismi Şah Allah Allah; Yüce Allah'ım sana Şükürler olsun ki, bizlere bu Muharrem orucunu, Kerbela matemini tutmamızı nasip etin. Tuttuğumuz oruçları, yaptığımız ibadetleri, Kerbela'da susuz şehit düşen şühedâların yüzü suyu hürmetine kabul eyle.
Esselamu aleyke, Ya Muhammed Mustafa !
Esselamu aleyke, Ya İmam Ali'yel Murtaza! .
Esselamu aleyke, Ya Hatice'tül Kübra!
Esselamu aleyka, Ya Fâtima'tl Zöhre!
Esselamu aleyke, Ya imamHasan-ı Müctebâ! ,
Esselamu aleyke. Ya imam Hüseyin'i deşdi Kerbela!
Esselamu aleyke. Ya imam Zeynel'i Aba!
Esselamu aleyke. Ya imam Bakır'ı Baha!
Esseîamu aleyke. Ya imam Cafer'i Sadık!
Esselaınu aleyke, Ya imam Musa'yı Kazim!
Esselamu aleyke, Ya imam Rıza'yı Cefa!
Esselamu aleyke, Ya imam Muhammed Taki!
Esselamu aleyke, Ya imam Ali'yel el Naki!
Esselamu aleyke, Ya imam Hasan al Askeri!
Esselamu aieyke, Ya imam Muhammed Mehti Sahibi Zaman!
"Ey yüce Allah'ım! 3'lerin, 5'lerin, 7'lerin, 12 İmamların, 14 Masumu Pakların, î 7 Kemeri besilerin, 40'ların aziz ruhları hürmetine, gönüller şahı Erenler Sultanı Hünkâr Hacı Bektaş Veli'nin aziz ruhunun hürmetine, erenlerin, evliyaların aziz ruhlarının hürmetine, tuttuğumuz oruçları, yaptığımız duaları, pişirdiğimiz Aşurelerimizi , lokmalarını, dergahı izzetinle kabul eyle. Emeklerimizi boşa verme, Hizmetlerimizden dolayı, bizleri Hz. Muhammed'in şefaatın dan Ehli Beyt'in katari didârindan mahrum etme Çiçeğe Hû, Mümine Ya Ali."
AŞURE YENDİKTEN SONRA VERİLEN DUA
"Bismi Şah! Allah Allah! Elhamdülillah, Elhamdülillah, Sümme Elhamdülillah! Nimeti celil'ullah, bereketi Halil'ullah. Şefaat kıl Ya Resulullah. Erenler sofrası olsun, pir lokması olsun, yiyene helal, yedirene delil olsun. Bu gitti ganisi gele, Hak Muhammed Ali bereketini vere. Gittiği yere gam keder getirmeye. Kazanıp getirenlerin, pişirip hizmet edenlerin, elleri ayakları dert görmesin, gönülleri keder görmesin. Kerbela'da susuz şehit düşen şühedaların ruhları şad olsun. Onların ruhlarının aziz hürmetine emeklerimiz boşa gitmesin. Pişirdiğimiz aşure çorbamızı, verdiğimiz lokmalarımızı dergahında kabul etsin.
Ey Yüce Allah'ım, Hz. Muhammed'in soyuna, ilk zulüm eden zalimden, son zulüm eden zalime kadar, hepsine lanet olsun. Ehlibeyt'e ve onun soyuna rahmet olsun. Bizleri de Hz. Muhammed'in şefaatinden mahrum etme, Ya Rabbim! Lokma hakkına sofra hürmetine, erenlerin keremine, cömertlerin demine Hü diyelim!
