En zahir kavle göre, belli bir kimseye (veya bir cihete) vakfedi*len mal Allah'ın hakkına intikal eder. Yani böyle bir mal insanlara tahsis edilmiş olmaktan çıkar. Vakfedilen mal vakfedenin ve vakfe-dilenin mülkiyetine geçmiş olmaz. Ancak geliri vakfedilenin mülki*yetine geçer. İsterse kendisi bizzat malı işlemek sureti ile ondan is*tifade eder ve isterse iare veya icar vererek başkası vasıtası ile on*dan istifade eder. Böylece vakfın ücret, meyve, yün ve süt gibi men*faatini mülk edinir. Keza en sahih kavle göre, vakfedilen malın artışını da mülk edinir, ikinci bir kavle göre ise, ziyade olan gelir vakıf olur. Vakfedilen hayvan ölürse, derisi vakfedilene tahsis edilir.
Bir kimse şüphe ile vakıf edilmiş cariye ile cinsel ilişkide bulu*nursa veya onu nikahlarsa, -bu nikahın sahih olduğunu kabul etme*miz halinde, en sahih kavle göre nikah akdi sahihtir- bu takdirde ca*riyenin mehri vakfedilen kişiye ait olur. Mezhep alimlerince kabul edilen rivayete göre vakfedilen köle telef edilirse, kendisine vakfedi*len kişi kölenin değerini mülk edinemez. Belki o kölenin değeri ile bir başka köle satın alır ve telef olunanın yerine vakfeder. Bu değer ile tam bir köle satın alınamazsa bir kölenin yarısı satın alınır.
Şayet vakfedilen ağaç kurursa, mezhep alimlerince kabul edi*len rivayete göre vakıf malı olmaktan çıkmış olmaz. Belki o kuru ha*li ile kendisinden istifade edilir. Zayıf kavle göre ise, ağaç satılır. Bundan elde edilen bedelin hükmü, kölenin bedelinin hükmü gibi*dir.
En sahih kavle göre, mescidin çürümüş hasırlarını ve kuruyup yakmaktan başka bir işe yaramayan kırılmış ağaçlarını satmak ca*izdir. Bir mescit yıkılır da tamir edilemezse, her ne şekild olursa ol*sun satılamaz.
Minhac
Bir kimse şüphe ile vakıf edilmiş cariye ile cinsel ilişkide bulu*nursa veya onu nikahlarsa, -bu nikahın sahih olduğunu kabul etme*miz halinde, en sahih kavle göre nikah akdi sahihtir- bu takdirde ca*riyenin mehri vakfedilen kişiye ait olur. Mezhep alimlerince kabul edilen rivayete göre vakfedilen köle telef edilirse, kendisine vakfedi*len kişi kölenin değerini mülk edinemez. Belki o kölenin değeri ile bir başka köle satın alır ve telef olunanın yerine vakfeder. Bu değer ile tam bir köle satın alınamazsa bir kölenin yarısı satın alınır.
Şayet vakfedilen ağaç kurursa, mezhep alimlerince kabul edi*len rivayete göre vakıf malı olmaktan çıkmış olmaz. Belki o kuru ha*li ile kendisinden istifade edilir. Zayıf kavle göre ise, ağaç satılır. Bundan elde edilen bedelin hükmü, kölenin bedelinin hükmü gibi*dir.
En sahih kavle göre, mescidin çürümüş hasırlarını ve kuruyup yakmaktan başka bir işe yaramayan kırılmış ağaçlarını satmak ca*izdir. Bir mescit yıkılır da tamir edilemezse, her ne şekild olursa ol*sun satılamaz.
Minhac