Kurban kesmek terörü önler mi?
* Osman Özsoy
[email protected]
25 yıl önce Ali Murat Daryal Hoca’nın “Kurban Kesmenin Psikolojik Temelleri” isimli kitabında yer alan birbirinden ilginç örnekleri okuduğumda bile bu kadar şaşırmamıştım.
Bugün sizlere, önceki gün ziyaretime gelen bir arkadaşımdan dinlediklerimi yorumsuz olarak aktarmak istiyorum. Arkadaşım sohbet arasında, “kurban işini nasıl yapıyorsunuz” diye sorduğunda, “Kendi adıma kesmeyi düşündüğüm kurbanı Kongo’da açlık çekenlere dağıtılmak üzere bir kuruma bağışladığımı, eşim adına olan kurbanı da aile ortamında kesmeyi düşündüğümüzü” söyledim.
“Bakın öyleyse size bir önerim var” dedi. “Buyurun söyleyin” dedim. “Madem bir kurban daha kesmeyi düşünüyorsunuz, onu da ülkemizin Güneydoğusunda yaşayan yoksul vatandaşlarımızın bulunduğu yerlerde kesilmek üzere bağışlasanız” dedi. Ben de kendisine, “yoksul yoksuldur, ülkenin neresinde hangi yoksullar için kesildiğinin ne önemi var ki, ihtiyaç sahibi olmaları yeterli değil mi?” dedim.
“Ben de öyle düşünüyordum ama, düşüncelerine ve ilmine çok saygı duyduğum bir beyefendiden bana da ilginç gelen bir yorum dinledim” dedi. “Hayrola” dedim.
Kurban kesilmediğinden… ;
“Malum kurban kesmek Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezhebine göre sünnet, Hanefi mezhebine göre vacip. Sen de biliyorsun ki, ülkemizin güneydoğusunda yaşayan vatandaşlarımızın büyük bölümü Şafi mezhebine mensup. Yani kurban kesmek Şafi mezhebine mensup olanlarda sünnet olduğu için, bu bölgede yaşayan vatandaşlarımız arasında kurban ibadeti çok yaygın değil. Hatta hiç kesilmeyen yerleşim yerleri var. Yaygın olmadığı için de, kurban kesme ibadetin insan tabiatına olan psikolojik, topluma bakan yönüyle de sosyal faydalarından yeterince istifade edememiş oluyorlar.
Beyefendinin dediğine göre, bölgede yaşanan şiddet olaylarında, töre cinayetlerinde, insanların birbirine karşı sergilediği acımasız tutumda ve fertlerin terör belasına kolaylıkla bulaşarak kan akıtmaktan çekinmemesinde kurban kesmemekten kaynaklanan boşluğun etkileri olabileceği de gözden kaçırılmamalıdır” dediğini nakletti.
Arkadaştan dinlediğim yukarıdaki tespit konusunda yorum yapmak istemiyorum. Takdir sizin. Fakat bu sözler, “terör olaylarına bu bölgede daha sık rastlanmasının en önemli nedeni, kurban ibadetinin yaygın bir şekilde yerine getirilmemesidir” şeklinde tek bir nedene bağlı olarak izah edilmeye çalışıldığı sanılmamalıdır. Kurban kesilmiş olsa, insanların birbirine uyguladığı şiddette ola ki bir azalma görülebilir şeklinde düşünülmelidir.
Seri katiller hangi zeminde ürüyor…
Yukarıda sizlerle paylaştığım konuyu satırlara dökmek için bilgisayar başına geçtiğimde, hazır söz kurbandan açılmışken kurban kesmenin insan tabiatına etkileri konusunda biraz araştırma yapayım dedim. En çarpıcı tespite yine bu sitede denk geldim.
“Kurban, seri katilleri önler mi? başlıklı haberde; “Kurban kesilen ülkelerde insanlar "kan dökme" güdüsünü tatmin ettikleri için bu toplumlarda seri katillere çok sık rastlanmaz...” tespitine yer veriliyordu. Haber ana hatlarıyla şöyle devam ediyordu:
WASP, yani beyaz, anglosakson ve protestan. Seri katilleri tanımlayan bu ortak özellikler, seri cinayetlerin de "belirli bir kültüre ait" olduğu iddialarını beraber getiriyor. Seri cinayet anglo sakson ve protestan kültürüyle ilişkilendiriliyor.
Pensilvanya Üniversitesi'nden Philip Jenkins proteston dünyasında "seri cinayetlerin" büyük bir dehşet yaratmasını "dini ritüellerdeki tekrarlarla" ilişkilendiriyor. Jenkins, Katoliklerin tersine Protestanlığın tekrardan hoşlanmadığını ve "tekrarlanan" cinayetlerden de dehşete kapıldığını öne sürüyor. Jenkins 80'li yıllarda yaygınlaşan seri cinayetleri ABD'deki politik konjonktürle ilişkilendiriyor ve Rusya, Nikaragua, İran ve Libya gibi dış düşmanların karşısında seri katillerin, satanistlerin ve çocuk tecavüzcülerinin bir "iç düşman" olarak sunulduğunu ileri sürüyor.
Peki, Müslüman ülkelerde durum ne? Doğrusu bu konuda detaylı bir araştırma yok. Ancak, İstanbul Adli Tıp Kurumu uzmanlarından Dr. Bülent Şam ve arkadaşlarının "parçalanmış cesetlerle" ilgili araştırması dolaylı da olsa ipuçları sunuyor. 1993–2003 yılları arasında yapılan otopsileri değerlendiren çalışması yaklaşık 31 bin otopside 35 vakada "parçalanma" olgusu tespit ediyor. Parçalamanın bir psikopatoloji ifadesi olarak da değerlendirilebileceğini hatırlatan çalışma ilginç bir noktaya dikkat çekiyor.
Dr. Bülent Şam geleneklerinde hayvan kesme olan ülkelerin, özellikle büyükbaş hayvanların "insan anatomisiyle" benzerliğinden yola çıkarak bazı vakalarda Adli Tıp uzmanlarını bile kuşkuya düşürecek kadar profesyonel gibi kesim yapabileceğini hatırlatıyor. Bunun dışında seri cinayeti insandaki "kan dökme" güdüsüyle ilişkilendiren uzmanlar, kurban kesmenin bu güdüyü tatmin ettiğini, bu yüzden de "Müslüman ülkelerde" kurban kesildiği için seri cinayete nadiren rastlandığını ileri sürüyorlar.
Kurban kesen ve kesmeyen toplumlarda spor…
Ali Murat Daryal Hoca, “Kurban Kesmenin Psikolojik Temelleri” kitabında (İstanbul 1980, s.33), spor faaliyetlerini kurban kesen ve kesmeyen milletlerin sporları olarak ikiye ayırıyor. Kurban kesmeyen milletlerin yalnız gündelik hayatları değil, fakat aynı zamanda sporları da kan-ateş-ölüm üçgeni üzerine kurulu olduğunu izah ediyor.
Daryal’a göre, bir ülkeye giren yabancı kültür kurum ve kavramları, spor gibi masum sayılan alanlarla bile ilgili olsa, kendi sonuçlarını da yeni girdikleri yerlere taşımaktan geri durmuyor. Bu kurum ve kavramlar, yeni ülkelere kendi öz kültürlerinin kodları ve sonuçlarıyla birlikte giriyor. Menşe ülkenin kültür kodunun yeni ülkede karşılığı olup olmadığı önem taşımıyor: o, kendi sonuçlarını yedeğinde getiriyor.
Sözün kısası, Allah’ın emir ve yasaklarının hikmetinden elbette sual olunmaz. Ama şu aşikar ki, Allah’ın emir ve yasaklarında farkına vardığımız ya da varamadığımız sonsuz hikmetler var. Bilim, bu hikmetleri kavramımızı giderek daha da kolaylaştırıyor.
Bu duygularla, tüm okuyucularımızın kurban bayramını ve yeni yılını kutlar, sağlık ve esenlik içinde huzurlu bir ömür sürmelerini temenni ederim.
http://www.haber7.com/artikel.php?artikel_id=136318
Onlar kurban kesmezmiş. O zaman soruyorum, "ZALİM KİM?" Aslında herşey ortada ya, okuyan anlar. Çok tuhaf konular buluyoruz. Rastlayınca, yazmadan edemiyorum.
* Osman Özsoy
[email protected]
25 yıl önce Ali Murat Daryal Hoca’nın “Kurban Kesmenin Psikolojik Temelleri” isimli kitabında yer alan birbirinden ilginç örnekleri okuduğumda bile bu kadar şaşırmamıştım.
Bugün sizlere, önceki gün ziyaretime gelen bir arkadaşımdan dinlediklerimi yorumsuz olarak aktarmak istiyorum. Arkadaşım sohbet arasında, “kurban işini nasıl yapıyorsunuz” diye sorduğunda, “Kendi adıma kesmeyi düşündüğüm kurbanı Kongo’da açlık çekenlere dağıtılmak üzere bir kuruma bağışladığımı, eşim adına olan kurbanı da aile ortamında kesmeyi düşündüğümüzü” söyledim.
“Bakın öyleyse size bir önerim var” dedi. “Buyurun söyleyin” dedim. “Madem bir kurban daha kesmeyi düşünüyorsunuz, onu da ülkemizin Güneydoğusunda yaşayan yoksul vatandaşlarımızın bulunduğu yerlerde kesilmek üzere bağışlasanız” dedi. Ben de kendisine, “yoksul yoksuldur, ülkenin neresinde hangi yoksullar için kesildiğinin ne önemi var ki, ihtiyaç sahibi olmaları yeterli değil mi?” dedim.
“Ben de öyle düşünüyordum ama, düşüncelerine ve ilmine çok saygı duyduğum bir beyefendiden bana da ilginç gelen bir yorum dinledim” dedi. “Hayrola” dedim.
Kurban kesilmediğinden… ;
“Malum kurban kesmek Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezhebine göre sünnet, Hanefi mezhebine göre vacip. Sen de biliyorsun ki, ülkemizin güneydoğusunda yaşayan vatandaşlarımızın büyük bölümü Şafi mezhebine mensup. Yani kurban kesmek Şafi mezhebine mensup olanlarda sünnet olduğu için, bu bölgede yaşayan vatandaşlarımız arasında kurban ibadeti çok yaygın değil. Hatta hiç kesilmeyen yerleşim yerleri var. Yaygın olmadığı için de, kurban kesme ibadetin insan tabiatına olan psikolojik, topluma bakan yönüyle de sosyal faydalarından yeterince istifade edememiş oluyorlar.
Beyefendinin dediğine göre, bölgede yaşanan şiddet olaylarında, töre cinayetlerinde, insanların birbirine karşı sergilediği acımasız tutumda ve fertlerin terör belasına kolaylıkla bulaşarak kan akıtmaktan çekinmemesinde kurban kesmemekten kaynaklanan boşluğun etkileri olabileceği de gözden kaçırılmamalıdır” dediğini nakletti.
Arkadaştan dinlediğim yukarıdaki tespit konusunda yorum yapmak istemiyorum. Takdir sizin. Fakat bu sözler, “terör olaylarına bu bölgede daha sık rastlanmasının en önemli nedeni, kurban ibadetinin yaygın bir şekilde yerine getirilmemesidir” şeklinde tek bir nedene bağlı olarak izah edilmeye çalışıldığı sanılmamalıdır. Kurban kesilmiş olsa, insanların birbirine uyguladığı şiddette ola ki bir azalma görülebilir şeklinde düşünülmelidir.
Seri katiller hangi zeminde ürüyor…
Yukarıda sizlerle paylaştığım konuyu satırlara dökmek için bilgisayar başına geçtiğimde, hazır söz kurbandan açılmışken kurban kesmenin insan tabiatına etkileri konusunda biraz araştırma yapayım dedim. En çarpıcı tespite yine bu sitede denk geldim.
“Kurban, seri katilleri önler mi? başlıklı haberde; “Kurban kesilen ülkelerde insanlar "kan dökme" güdüsünü tatmin ettikleri için bu toplumlarda seri katillere çok sık rastlanmaz...” tespitine yer veriliyordu. Haber ana hatlarıyla şöyle devam ediyordu:
WASP, yani beyaz, anglosakson ve protestan. Seri katilleri tanımlayan bu ortak özellikler, seri cinayetlerin de "belirli bir kültüre ait" olduğu iddialarını beraber getiriyor. Seri cinayet anglo sakson ve protestan kültürüyle ilişkilendiriliyor.
Pensilvanya Üniversitesi'nden Philip Jenkins proteston dünyasında "seri cinayetlerin" büyük bir dehşet yaratmasını "dini ritüellerdeki tekrarlarla" ilişkilendiriyor. Jenkins, Katoliklerin tersine Protestanlığın tekrardan hoşlanmadığını ve "tekrarlanan" cinayetlerden de dehşete kapıldığını öne sürüyor. Jenkins 80'li yıllarda yaygınlaşan seri cinayetleri ABD'deki politik konjonktürle ilişkilendiriyor ve Rusya, Nikaragua, İran ve Libya gibi dış düşmanların karşısında seri katillerin, satanistlerin ve çocuk tecavüzcülerinin bir "iç düşman" olarak sunulduğunu ileri sürüyor.
Peki, Müslüman ülkelerde durum ne? Doğrusu bu konuda detaylı bir araştırma yok. Ancak, İstanbul Adli Tıp Kurumu uzmanlarından Dr. Bülent Şam ve arkadaşlarının "parçalanmış cesetlerle" ilgili araştırması dolaylı da olsa ipuçları sunuyor. 1993–2003 yılları arasında yapılan otopsileri değerlendiren çalışması yaklaşık 31 bin otopside 35 vakada "parçalanma" olgusu tespit ediyor. Parçalamanın bir psikopatoloji ifadesi olarak da değerlendirilebileceğini hatırlatan çalışma ilginç bir noktaya dikkat çekiyor.
Dr. Bülent Şam geleneklerinde hayvan kesme olan ülkelerin, özellikle büyükbaş hayvanların "insan anatomisiyle" benzerliğinden yola çıkarak bazı vakalarda Adli Tıp uzmanlarını bile kuşkuya düşürecek kadar profesyonel gibi kesim yapabileceğini hatırlatıyor. Bunun dışında seri cinayeti insandaki "kan dökme" güdüsüyle ilişkilendiren uzmanlar, kurban kesmenin bu güdüyü tatmin ettiğini, bu yüzden de "Müslüman ülkelerde" kurban kesildiği için seri cinayete nadiren rastlandığını ileri sürüyorlar.
Kurban kesen ve kesmeyen toplumlarda spor…
Ali Murat Daryal Hoca, “Kurban Kesmenin Psikolojik Temelleri” kitabında (İstanbul 1980, s.33), spor faaliyetlerini kurban kesen ve kesmeyen milletlerin sporları olarak ikiye ayırıyor. Kurban kesmeyen milletlerin yalnız gündelik hayatları değil, fakat aynı zamanda sporları da kan-ateş-ölüm üçgeni üzerine kurulu olduğunu izah ediyor.
Daryal’a göre, bir ülkeye giren yabancı kültür kurum ve kavramları, spor gibi masum sayılan alanlarla bile ilgili olsa, kendi sonuçlarını da yeni girdikleri yerlere taşımaktan geri durmuyor. Bu kurum ve kavramlar, yeni ülkelere kendi öz kültürlerinin kodları ve sonuçlarıyla birlikte giriyor. Menşe ülkenin kültür kodunun yeni ülkede karşılığı olup olmadığı önem taşımıyor: o, kendi sonuçlarını yedeğinde getiriyor.
Sözün kısası, Allah’ın emir ve yasaklarının hikmetinden elbette sual olunmaz. Ama şu aşikar ki, Allah’ın emir ve yasaklarında farkına vardığımız ya da varamadığımız sonsuz hikmetler var. Bilim, bu hikmetleri kavramımızı giderek daha da kolaylaştırıyor.
Bu duygularla, tüm okuyucularımızın kurban bayramını ve yeni yılını kutlar, sağlık ve esenlik içinde huzurlu bir ömür sürmelerini temenni ederim.
http://www.haber7.com/artikel.php?artikel_id=136318
Onlar kurban kesmezmiş. O zaman soruyorum, "ZALİM KİM?" Aslında herşey ortada ya, okuyan anlar. Çok tuhaf konular buluyoruz. Rastlayınca, yazmadan edemiyorum.