بســـم الله الرحمن الرحيم
Bu kısa sureler ikl andan itibaren arapları büyülemişti.O vakit ne muhkem ne asli dini hedefler söz konusu idi.İslam'ın güçlenmesi,dinin galip gelmesinden sonra Kur'an tek başına tek ve kesin etken değildi,bir kısmı hz. Peygamberin ve ashabının ahlakını gördükleri için,Allah'a ulaşmak için malını,ailesini ve arkadaşlarını terk ettikleri için iman etti,adalet ve hoş görü gördükleri için iman etti.Ve kimiside Kur'an'ın tesirin de unsurlarında biri sayılabilecek çeşitli kanallarla iman etti.
Öyleyse ahkam,fizik ötesi nübüvvet,kozmik bilimler ve Kur'an'ın tüm bunları bütünüyle içermediği ilk dönemde iman edenler hangi cazibeye kapıldılar bunun hakkında araştırma yapmamız gerekir.
'Bu öğrenilen bir büyüden başka bir şey değil.'Nerede Velid ibn-i muğire'nin düşünüp taşındıktan sonra bahsettiği büyü?Bizatihi Kur'an'ın kendi öz diziminde saklı bir büyü.
ilk önce Alak suresini elealalım.Bu sure 15 kısa bölümde içeriyor.Belki o dönem Araplar arasında bilinen kahinlerin seciyelerine benzer görünür.Fakat bu dönem seciyeleri dağınık cümleler şeklinde olurdu.Oysaki Alak suresindeki durum o mudurki?
Cevap,hayır şeklindedir!bu öyle kendi kendini takip eden bir düzen ki,bölümleri arasını hassas bir uyum bağlıyor.
Evet bu Kur'an'ın ilk suresi,Alak suresi
'ikra'-oku- ve Allah'ın adıyla başlamasyla,'Allah'ın adıyla.Okumak,Kur'an için,Allah'ın adıyla.Çünkü odur kendi adıyla dine çağıran,Allah'Rab',okumakla yetiştirmek ve öğretmek için'Rabbinin adıyla oku'.
Şüphesiz bu davetin bir başlangıcı-davetçi-Rab sıfatlarından hayata başlama anlamı taşıyan sıfatını seçerek:'Yaratan' ve yaratma işlemine öncelikli,küçük bir aşamayı yaratmayle başlayan:'İnsanı bir döllenmiş yumurtan yarattı.'İfadesi hakir,küçük düşürücü bir başlangıç.Fakat cömert yaratıcı,çok cömert..Öyleki bu döllenmiş yumurtayı,öğretilen ve öğrenen mükemmel bir insana çevirdi.'Kalemle yazmayı öğreten Rabbinin adıyla_O'nu bilerek,O'nun için-oku.İnsana bilmediğini öğretti.'(Alak1-5)
Bu başlangıç ve son nokta arasında öyle uzun bir geçiş ki,hadise aşamalara değinilmeden birden tasvir ediliyor.Dini davet alanında ve yine insanın tüm düşünce alemine kuvvetlice temas etsin diye başlangıç ve sonuç arasındaki aşamalar gözden kaçırılıyor.
Olması gereken insanın bu büyük lütfu bilmesi ve bu uzun geçiş evresini hissetmesi idi.Ne var ki:'Hayır!İnsan kendini yeterli-başkasına ihtiyaç duymaz-görünce azar!'Burada başlangıcını ve şımarık,kibirli zengin ,halini unutan azgın insanın tablosu net olarak ortaya çıkmış oluyor.Tabiki bu tablonun çıkışını takip ani tehditler ardından geliyor:'Mutlaka dönüş Rabbinedir.'
İş bu şekilde süratlice herşey yerli yerine konsa bu azgın insan ve ilk tablonun tamamlanması husunda devam etmeye mani birşeykalmayacak.Gerçek şu ki bu azgın insan,azgınlığıyla kendini aşarak başkalarına musallat olmakta:'Gördün mü bir kul namaz kıldığında ona mani olanı?'Namaz çok büyük bir hadisedir.Eğer kul doğru yolda ve takvayı emrediyorsa fonksiyonu daha büyük olur'Gördün mü o geçiş evresinden ve dahi herşeyden gafil bu insanı.Bu mahlukun nedir hali?Gördün mü yalanlayıp ,yüz çevireni?Allah'ın görmekte olduğunu bilmiyor mu?Önünden hemen tehdit geliyor:'Hayır !eğer bu halini terk etmezse onu anlından yakalayıp yakacağız.''Böyle'Yakalayıp yakacağız.' anlamını çağrıştıran bu sert lafızla.Zira(lenesfean)lafzı aynı anlamlı-le nehuzennehu bişidde-ifadesinden çok daha etkili bir lafızdır.Ve'Alnından yakalayıp yakacağız.'hızlıca ve şiddetlice olmanın-cezalandırmanın-hissi bir tablosu.Kibirli azgın insanın taşıdığı en yüce yerinden/perçeminden başının heybetli ön kısmından.Zira o alın ateşte yan mayı hak etmiş:'Yalancı,günahkar alın??Yanmayı ve yere çalınmayı nasiplenmiş bir alın.
Belki bu durumda iken yakınları ve dostlarından gurur duyduğu birilerini yardıma çağırmayı aklından geçirecek:'Kafadarlarını(taraftarlarını)çağırsın'biz ise 'cehennem zebanilerini çağıracağız.'Burada surenin akışı dinleyiciye çağrılanlar arasında bir çarpışma görüntüsü sezdiriyor:Zebaniler ve kafadarlar arasında.Öyle bir çarpışma ki insanın duygu ve hayal alemini meşgul ediyor.Herşeye rağmen bu sonu belli bir çarpışma.Onun için o sonu belli haline bırakalım ve mesaj sahabi azgıncının azgınlığından ve yalanlamasından etkilenmeden mesajı ulaştırmaya devam etsin.'Ey doğru yolda olan!Sakın ona uyma.Sen secde et.Rabbine yaklaş.'Bu başlangıç davetin ilk anından itibaren güçlü bir başlangıç,Ve zahirde dağanık gözüken bu bölümler,aslında bu şekilde-içte-bir intizam halindedirler.İşte bu Kur'an'ın ilk inen ve kahinlerin secilerine veya seciyecilerin hikmetli sözlerine benzeyen bu surenin ihtişamı.