Yumurtada kolesterol mü varmış?
Haftada kaç tane yemeli?
Kırmızı et mi, beyaz et mi?
Haşlasak mı, ızgara mı yapsak? Damarları tıkıyormuş!
Kullandığın yağ doymuş mu, doymamış mı?
Aman yesem ne olucak, yemesem ne olucak?
Kime inansam? Dolmada yokmuş diyorlar.
İyisi mi siz kulaktan dolma bilgileri bırakın. Kolesterol neymiş öğrenin.
UNUTMAYIN!
SİZİ KOLESTEROLDEN SADECE BİLGİ KORUR
Kolesterol Nedir?
En basit tanımıyla kolesterol, her insanın kanında bulunan yağ benzeri, beyaz bir maddedir. Hücre zarının ve bazı hormonların yapımında kullanılar. Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Büyük çoğunluğu vücut tarafından üretilirken, dörtte biri besinler yoluyla alınır. Tüm hayvansal besin ve yağlarda (et, süt, tereyağ vb.) bulunurken, bitkisel besin ve yağlarda (meyve, sebze, tahıl vb.) kolesterol bulunmaz.
Kanımızda Kolesterol mü var?
Var. Herkesin kanında kolesterol var. Çünkü Kolesterol, karaciğer ve hücreler arasındaki yolculuğunu kan vasıtasıyla gerçekleştirir. Kolesterol ve diğer yağlar kanda erimedikleri için lipoprotein denen paketler halinde taşınırlar.
Kötü Kolesterol: LDL
LDL Kolesterol, kanda kolesterol taşıyan başlıca pakettir. LDL Kolesterol oranının yüksek olması 'kırmızı alarm' anlamına gelir. Damarların içyüzüne yapışıp, plaklar oluşturur. Başka maddelerin de eklenmesiyle plaklar büyür ve bunların üzerinde oluşan çatlaklarda biriken pıhtılar damarları tıkar! Damar sertliği olarak bilinen bu tıkanıklık kalpteyse kalp krizine, beyin damarlarında ise inmeye yol açar.
İyi Kolesterol: HDL
HDL Kolesterol, kolesterolün bir bölümünü taşıyan diğer pakettir. HDL Kolesterol yüksek olduğunda kalp hastalıklarının daha az olduğu görülmüştür.
Yağlar Kolesterol Düzeyini Nasıl Etkiler?
Besin yağlarının kolesterole etkisi olduğunu bilmeyen kalmadı. Ama nasıl bir etki? Görelim. Yağlar üç çeşittir.
Doymuş Yağ: Koyun ve sığır eti, yağlı sütten yapılmış süt ürünlerinde,
Çoklu Doymamış Yağ: Ayçiçek ve mısır özü yağı gibi sıvı yağlarda,
Tekli Doymamış Yağ: Zeytinyağında bulunur.
UNUTMAYIN!
DİYETTEKİ DOYMUŞ YAĞLAR, KANDAKİ KOLESTEROLÜ YÜKSELTİR.
Bu Yağı Tanıyor musunuz? Trigliserid.
Yağın doğada bulunduğu şeklidir.
Tıpkı kolesterol gibi bir kısmı vücutta yapılır, bir kısmı besinler yoluyla alınır.
Kandaki oranının yüksek oluşu, kalp hastalığı riski demektir.
Kolesterol Düşerse Hastalık Riski de Düşer mi?
Kesinlikle evet! Diyetle veya ilaçlarla, kolesterol düzeyi düşürüldüğünde kalp hastalığı bulunanlarda yaşam süresinin uzadığı, bulunmayanlarda ise yakalanma riskinin azaldığı kesin olarak kanıtlanmıştır.
Kalp Damar Hastalığına Yolaçan Risk Faktörleri Nelerdir?
- 45 yaş üstü erkek ve 55 yaş üstü kadınlarda kalp damar hastalığı daha sık görülmektedir.
- Birinci derece yakınlarda (anne, baba, kardeş) kalp hastalığı varsa risk yüksektir.
- Sigara
- Yüksek tansiyon
- Şeker hastalığı
Yüksek kolesterol ile birlikte bu faktörler de varsa, kalp hastalığı riski katlanarak artar.
Sağlıklı Bir Diyette Yağlar Ne Oranda Olmalı?
Günlük toplam kalorinin %30'u yağlardan alınmalıdır.
Bu miktar erkekler için günde 55-70 gr., kadınlar için 50-60 gr. demektir.
Diyette doymuş, çoklu doymamış, tekli doymamış yağlar eşit oranda bulunmalıdır.
Neden Kiminin Kan Yağı Düşük, Kiminin Yüksek?
Kolesterol ve trigliserid düzeyleri, 'Kalıtsal ve Çevresel Faktörler'in bir bileşimidir. Yağların emilmesi, karaciğerde işlenmesi, yapılması, hücreler tarafından alınması, hücreler yıkıldıktan sonra karaciğer tarafından geri alınması, karmaşık bir olaylar zinciridir. Bu zincirin herhangi bir halkasında doğuştan gelen bir farklılık kan düzeylerinin de farklı olmasına yol açar. Günlük besin tüketimindeki yağ miktarı da kişinin kalıtsal özelliklerine göre değişen oranda kan düzeyine yansır.
Toplumlar için de durum aynı. Diyetlerinde fazla yağ bulunan toplumların ortalama kan kolesterol düzeyi, yani kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riski yağ tüketimi düşük olanlara göre daha yüksektir.
Kolesterol Düzeyi Ne Olmalı, Ne Olmamalıdır? Kan Kolesterol Düzeyi
200 mg/dl'den düşük Normal
200-240 mg/dl Sınırda yüksek
240 mg/dl'den yüksek Yüksek
Trigliserid Düzeyleri
200 mg/dl'den yüksek Normal
200-400 mg/dl Sınırda yüksek
400-1.000 mg/dl Yüksek
Kötü Kolesterol LDL
130 mg/dl'den düşük Normal
130-159 mg/dl Sınırda yüksek
160 mg/dl Yüksek
İyi Kolesterol HDL
35 mg/dl'den yük****e Normal
Sağlıklı Bir Yaşam İçin Bilmeniz Gereken Diyet
- Kilo artışı kolesterolü de arttırır.
Kilonuz normal üstüyse, toplam kalori alımını azaltıp, hareketleri arttırarak kilo verin.
- Sakatat tüketimini azaltın. Pişirmeden önce etlerdeki yağları ayırın.
- Doymuş yağ oranı yüksek işlenmiş et ürünlerini, sosis, salam, sucuk vs., az tüketin.
- Koyun ve sığır eti yerine tavuk, hindi ve balık etini; kızartma yerine ızgara, haşlama veya buğulamayı seçin.
- Balık eti kalp sağlığı açısından en yararlı ettir. Balık yağını ise sadece doktorunuz önermişse kullanın. Karides ve kabuklu deniz hayvanları kolesterol açısından zengindir.
- Tahıl, sebze ve meyve tüketimini artırın. Araştırmalar; yulaf, çavdar, fasulye, bezelye, pirinç kabuğu, turunçgiller, çilek gibi vitamin ve eriyebilen posadan zengin ürünlerin kolesterolü düşürdüğünü kanıtlıyor.
- Tam yağlı değil, az yağlı veya yağsız süt ürünlerini tercih edin.
- Pasta, krema, dondurma çoğunlukla doymuş yağlar ve yumurta sarısı içerir. Az kullanın.
- Haftada 3 ya da 4'ten fazla yumurta yemeyin. Yumurta sarısı kolesterolce zengindir.
Beyazı protein içerdiğinden daha çok tüketilebilir. Kaynak: Türk Kardiyoloji Derneği
Haftada kaç tane yemeli?
Kırmızı et mi, beyaz et mi?
Haşlasak mı, ızgara mı yapsak? Damarları tıkıyormuş!
Kullandığın yağ doymuş mu, doymamış mı?
Aman yesem ne olucak, yemesem ne olucak?
Kime inansam? Dolmada yokmuş diyorlar.
İyisi mi siz kulaktan dolma bilgileri bırakın. Kolesterol neymiş öğrenin.
UNUTMAYIN!
SİZİ KOLESTEROLDEN SADECE BİLGİ KORUR
Kolesterol Nedir?
En basit tanımıyla kolesterol, her insanın kanında bulunan yağ benzeri, beyaz bir maddedir. Hücre zarının ve bazı hormonların yapımında kullanılar. Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Büyük çoğunluğu vücut tarafından üretilirken, dörtte biri besinler yoluyla alınır. Tüm hayvansal besin ve yağlarda (et, süt, tereyağ vb.) bulunurken, bitkisel besin ve yağlarda (meyve, sebze, tahıl vb.) kolesterol bulunmaz.
Kanımızda Kolesterol mü var?
Var. Herkesin kanında kolesterol var. Çünkü Kolesterol, karaciğer ve hücreler arasındaki yolculuğunu kan vasıtasıyla gerçekleştirir. Kolesterol ve diğer yağlar kanda erimedikleri için lipoprotein denen paketler halinde taşınırlar.
Kötü Kolesterol: LDL
LDL Kolesterol, kanda kolesterol taşıyan başlıca pakettir. LDL Kolesterol oranının yüksek olması 'kırmızı alarm' anlamına gelir. Damarların içyüzüne yapışıp, plaklar oluşturur. Başka maddelerin de eklenmesiyle plaklar büyür ve bunların üzerinde oluşan çatlaklarda biriken pıhtılar damarları tıkar! Damar sertliği olarak bilinen bu tıkanıklık kalpteyse kalp krizine, beyin damarlarında ise inmeye yol açar.
İyi Kolesterol: HDL
HDL Kolesterol, kolesterolün bir bölümünü taşıyan diğer pakettir. HDL Kolesterol yüksek olduğunda kalp hastalıklarının daha az olduğu görülmüştür.
Yağlar Kolesterol Düzeyini Nasıl Etkiler?
Besin yağlarının kolesterole etkisi olduğunu bilmeyen kalmadı. Ama nasıl bir etki? Görelim. Yağlar üç çeşittir.
Doymuş Yağ: Koyun ve sığır eti, yağlı sütten yapılmış süt ürünlerinde,
Çoklu Doymamış Yağ: Ayçiçek ve mısır özü yağı gibi sıvı yağlarda,
Tekli Doymamış Yağ: Zeytinyağında bulunur.
UNUTMAYIN!
DİYETTEKİ DOYMUŞ YAĞLAR, KANDAKİ KOLESTEROLÜ YÜKSELTİR.
Bu Yağı Tanıyor musunuz? Trigliserid.
Yağın doğada bulunduğu şeklidir.
Tıpkı kolesterol gibi bir kısmı vücutta yapılır, bir kısmı besinler yoluyla alınır.
Kandaki oranının yüksek oluşu, kalp hastalığı riski demektir.
Kolesterol Düşerse Hastalık Riski de Düşer mi?
Kesinlikle evet! Diyetle veya ilaçlarla, kolesterol düzeyi düşürüldüğünde kalp hastalığı bulunanlarda yaşam süresinin uzadığı, bulunmayanlarda ise yakalanma riskinin azaldığı kesin olarak kanıtlanmıştır.
Kalp Damar Hastalığına Yolaçan Risk Faktörleri Nelerdir?
- 45 yaş üstü erkek ve 55 yaş üstü kadınlarda kalp damar hastalığı daha sık görülmektedir.
- Birinci derece yakınlarda (anne, baba, kardeş) kalp hastalığı varsa risk yüksektir.
- Sigara
- Yüksek tansiyon
- Şeker hastalığı
Yüksek kolesterol ile birlikte bu faktörler de varsa, kalp hastalığı riski katlanarak artar.
Sağlıklı Bir Diyette Yağlar Ne Oranda Olmalı?
Günlük toplam kalorinin %30'u yağlardan alınmalıdır.
Bu miktar erkekler için günde 55-70 gr., kadınlar için 50-60 gr. demektir.
Diyette doymuş, çoklu doymamış, tekli doymamış yağlar eşit oranda bulunmalıdır.
Neden Kiminin Kan Yağı Düşük, Kiminin Yüksek?
Kolesterol ve trigliserid düzeyleri, 'Kalıtsal ve Çevresel Faktörler'in bir bileşimidir. Yağların emilmesi, karaciğerde işlenmesi, yapılması, hücreler tarafından alınması, hücreler yıkıldıktan sonra karaciğer tarafından geri alınması, karmaşık bir olaylar zinciridir. Bu zincirin herhangi bir halkasında doğuştan gelen bir farklılık kan düzeylerinin de farklı olmasına yol açar. Günlük besin tüketimindeki yağ miktarı da kişinin kalıtsal özelliklerine göre değişen oranda kan düzeyine yansır.
Toplumlar için de durum aynı. Diyetlerinde fazla yağ bulunan toplumların ortalama kan kolesterol düzeyi, yani kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riski yağ tüketimi düşük olanlara göre daha yüksektir.
Kolesterol Düzeyi Ne Olmalı, Ne Olmamalıdır? Kan Kolesterol Düzeyi
200 mg/dl'den düşük Normal
200-240 mg/dl Sınırda yüksek
240 mg/dl'den yüksek Yüksek
Trigliserid Düzeyleri
200 mg/dl'den yüksek Normal
200-400 mg/dl Sınırda yüksek
400-1.000 mg/dl Yüksek
Kötü Kolesterol LDL
130 mg/dl'den düşük Normal
130-159 mg/dl Sınırda yüksek
160 mg/dl Yüksek
İyi Kolesterol HDL
35 mg/dl'den yük****e Normal
Sağlıklı Bir Yaşam İçin Bilmeniz Gereken Diyet
- Kilo artışı kolesterolü de arttırır.
Kilonuz normal üstüyse, toplam kalori alımını azaltıp, hareketleri arttırarak kilo verin.
- Sakatat tüketimini azaltın. Pişirmeden önce etlerdeki yağları ayırın.
- Doymuş yağ oranı yüksek işlenmiş et ürünlerini, sosis, salam, sucuk vs., az tüketin.
- Koyun ve sığır eti yerine tavuk, hindi ve balık etini; kızartma yerine ızgara, haşlama veya buğulamayı seçin.
- Balık eti kalp sağlığı açısından en yararlı ettir. Balık yağını ise sadece doktorunuz önermişse kullanın. Karides ve kabuklu deniz hayvanları kolesterol açısından zengindir.
- Tahıl, sebze ve meyve tüketimini artırın. Araştırmalar; yulaf, çavdar, fasulye, bezelye, pirinç kabuğu, turunçgiller, çilek gibi vitamin ve eriyebilen posadan zengin ürünlerin kolesterolü düşürdüğünü kanıtlıyor.
- Tam yağlı değil, az yağlı veya yağsız süt ürünlerini tercih edin.
- Pasta, krema, dondurma çoğunlukla doymuş yağlar ve yumurta sarısı içerir. Az kullanın.
- Haftada 3 ya da 4'ten fazla yumurta yemeyin. Yumurta sarısı kolesterolce zengindir.
Beyazı protein içerdiğinden daha çok tüketilebilir. Kaynak: Türk Kardiyoloji Derneği
