10-14 Bu ayetler bize bir insan prototipi tanıtmakta ve bize o tip bir insanın hasletleri,olaylara yaklaşımı ve nasıl tavır almamız gerektiği anlatılmakta.
Bu insanların kalbinde bulunan hastalık onları hep kendi nazarlarında hemde toplum nazarında aşağılık ve zelil bir duruma düşürürki,bu insanlar her söylediği sözün inanılmayacağı zannını taşıyarak biten her konuşmasının arkasına bir yemin eklemeyi adet haline getirir.Ayette geçen hayr kelimesi arapcada hem mal hemde iyilik için kullanıldığına göre önce mal olarak kullanıldığını var sayalım:O zaman şöyle bir mana çıkar ortaya:"O çok cimri bir insandır ve zerre kadar hiç kimseye bir hayırda bulunmaz.Eğerki iyilik manasında kullanıldığını düşünürsekte o zaman mana"Her iyi işe karşı çıkar ve diğer insanların islama girmelerine engel olur" bu şekilde tezahür eder.
Ayette geçen utullin kelimesi arabcada çok yemek yiyen ve sıhhatli kişi için kullanıldığı gibi,Kavgacı,geçimsiz ve kötü ahlaklı kişi olarakta kullanılır.Ayetlerin sıyak ve sıbakı zaten hangi manada kullanıldığını belirtiyor.yani biz utullin kelimesinden kavgacı geçimsiz ve kötü ahlaklı kişi tanımını anlamalıyız.
Metinde geçen "zenim" kelimesi arap dilinde Zina mahsulü çocuk manasında kullanılmaktadır.Yani bir kimse ailenin ferdi değilken aileden sayılmakta.
Said ibni cübeyr ve şa'bi bu kelimenin kötü şöhret sahibi insanlar içinde kullanıldığını söylemekteler.
Bu ayette özel olrak kimin kasdedildiği hakkında müfessirler ihtilafa düşmüştür.Bazıları bunun Velid bin muğiyre olduğunu,bazılarıda Esved bin Abdi yagus olduğunu söylüyorlar.Bu sıfatların Ahnes bin Şureyke ait olduğunuda söyleyenler vardır.Kuran-ı kerimde bu kişinin isminin zikredilmesinden anlıyoruzki
bu şahıs mekkede bu özellikleri ile çok meşhur birisi idi ve o yüzden ismi anılmaya gerek görülmemiştir.Allahu alim.
Ayetlerin devamında Allah teala o tınette olan insanı bize tanıtmaya devam ediyor."Mal ve evladı çok diye ona aldırış etme" Diğer bir manada "Mal ve evladı fazla olduğundan dolayı kibirlidir.Bu yüzden Ayetlerimiz onlara okunduğu zaman bu ekilerin masallarıdır" der.
Bu ayetlerin ışığında rabbimizin açık ve net bir şekilde anlattığı sıfatları taşımamak ve taşıyan kişiler içinde gereken önlemleri almak bize kalmış bir görevdir.Kardeşimizin endişe ettiği suizanna girmeden bunu nasıl yapacağız konusuna gelir isek,zaten ayetler çok açık bir şekilde anlatmış bu endişenin yersiz olduğu kanaatindeyi.
1-Bu insan her sözünde yemin eder.
2-Bu insan iyilik yapmaktan kaçınır.
3-Bu insan fertlerin iyiliğini istemez,iyilik yapacak olanada engel olur.
4-Bu insan cimridir.Hayır yapmaz.
5-Bu insan kötü ahlaklı ve kavgacıdır.
6-Bu insan gizliden yada açıktan laf taşır,insanlar arasında fitneye sebep olur.
7-Bu insan kibirlidir malı ve evlatları ile öğünür.
8-Eğer bu insanın yanında Allah'ın ayetlerini okursanız,bu eskilerin masallarıdır der.
Eğer muhatap olduğumuz insanda bunlara uyan hal ve sözler varsa,işte o kişi Allah'ın bize tanıttığı kişidir vesselam.
Nasihatler musibetlerden evla olsun inşaallah
