Cüz-i ihtiyarinin (insanın iradesinin) beşerin kendi elinde olduğuna dair ayet mealleri:
1. "Ey Rasülüm sen de ki: İster inansınlar isterlerse inanmasınlar." (İsra, 107)
2. "Onlara ne oluyor ki, Rablerine imana davet edildikleri halde Allah'a ve Resulüne iman etmezler." (Hadid, 8)
3. "Onlar yeryüzünde idareye geçtikleri zaman fesat çıkarmaya, ekini ve nesli mahvetmeye koşarlar, halbuki Allah fesadı sevmez." (Bakara, 205)
4. Müşrikler 'Allah bize bunu emretti' diyerek atalarının yanlış yolarına devam ederler. Ey Resulüm sen de ki: 'Allah çirkin şeyleri emretmez.'" (A'raf, 28)
5. "Kendi iradeleri ile kazandıklarına az gülsün çok ağlasınlar." (Tövbe, 82)
6. "Onlar yaptıklarının karşılığı olarak ebedi kalmak üzere Cennete girecek olanlardır." (Ankebut, 14)
7. "Dileyen iman etsin, dileyen küfrü seçsin." (Kehf, 29)
Tam bir irade hürriyetini ima eden ayetler bunlardır;ama tam bir irade hürriyetinin olmadığını ima eden ayetler de vardır.
1. "Biz Cehennem için bir çok cin ve insan yarattık. Onların kalpleri vardır, ama anlamazlar. Gözleri vardır ama görmezler. Kulakları vardır, ama işitmezler. Onlar hayvanlar gibidirler, hatta onlardan da daha alçaktırlar. İşte gafiller onlardır." (A'raf, 179)
2. "Allah dileseydi yeryüzünde herkes iman ederdi. Öyle ise sen de insanları inanmaları için zorlama. Allah'ın izni olmadan kimse iman edemez. Allah akıllarını kullanmayanları rezillikle azaba düçar eder. Sen onların akılarına hitap etmek için semavatta ve yeryüzünde ne kadar hikmet delilleri varsa göster. Ancak bütün bu deliller inanmayacak olanlara bir fayda sağlamaz. Onlar ancak başlarına bir bela gelmesini beklerler. Sen de ki: 'Bekleyin, ben de sizinle beraber bekliyorum.' Biz sonunda inananları mutlaka kurtarırız." (Yunus, 99-102)
3. "Allah'ın dilediği hariç. Rabbin dilediğini yapar." (Hud, 107)
4. "Allah dilemedikçe sizler isteyemezsiniz. Allah dilediğini rahmetine erdirir." (İnsan, 30-3 ; Tekvir, 29)
5. "Sizi de yaptıklarınızı da yaratan Allah'tır." (Saffat, 96) (Bu ayetin zahiri insanın fiillerini Allah'ın yarattığını açıkça ifade etmektedir. Hür iradesi ile iyiyi tercih edip isteyen insandır, yaratan Allah'tır. İnsan iradesi ve kasdı ile onu kesbetmiş oluyor. (Kitabu't-Tevhid, Maturudi, s. 247; Taftazani, Şerhu'l -Akaid, s. 111)
6. "Allah her şeyin yaratıcısıdır. Her şeyin vekili ve yöneticisi de O'dur. Her şeyin anahtarı O'nun elindedir." (Zümer, 62-63)
Ehl-i ilmi edep dairesinde mütalaya davet ediyorum.Zira faydalı olabileceği kanaatindeyim.
1. "Ey Rasülüm sen de ki: İster inansınlar isterlerse inanmasınlar." (İsra, 107)
2. "Onlara ne oluyor ki, Rablerine imana davet edildikleri halde Allah'a ve Resulüne iman etmezler." (Hadid, 8)
3. "Onlar yeryüzünde idareye geçtikleri zaman fesat çıkarmaya, ekini ve nesli mahvetmeye koşarlar, halbuki Allah fesadı sevmez." (Bakara, 205)
4. Müşrikler 'Allah bize bunu emretti' diyerek atalarının yanlış yolarına devam ederler. Ey Resulüm sen de ki: 'Allah çirkin şeyleri emretmez.'" (A'raf, 28)
5. "Kendi iradeleri ile kazandıklarına az gülsün çok ağlasınlar." (Tövbe, 82)
6. "Onlar yaptıklarının karşılığı olarak ebedi kalmak üzere Cennete girecek olanlardır." (Ankebut, 14)
7. "Dileyen iman etsin, dileyen küfrü seçsin." (Kehf, 29)
Tam bir irade hürriyetini ima eden ayetler bunlardır;ama tam bir irade hürriyetinin olmadığını ima eden ayetler de vardır.
1. "Biz Cehennem için bir çok cin ve insan yarattık. Onların kalpleri vardır, ama anlamazlar. Gözleri vardır ama görmezler. Kulakları vardır, ama işitmezler. Onlar hayvanlar gibidirler, hatta onlardan da daha alçaktırlar. İşte gafiller onlardır." (A'raf, 179)
2. "Allah dileseydi yeryüzünde herkes iman ederdi. Öyle ise sen de insanları inanmaları için zorlama. Allah'ın izni olmadan kimse iman edemez. Allah akıllarını kullanmayanları rezillikle azaba düçar eder. Sen onların akılarına hitap etmek için semavatta ve yeryüzünde ne kadar hikmet delilleri varsa göster. Ancak bütün bu deliller inanmayacak olanlara bir fayda sağlamaz. Onlar ancak başlarına bir bela gelmesini beklerler. Sen de ki: 'Bekleyin, ben de sizinle beraber bekliyorum.' Biz sonunda inananları mutlaka kurtarırız." (Yunus, 99-102)
3. "Allah'ın dilediği hariç. Rabbin dilediğini yapar." (Hud, 107)
4. "Allah dilemedikçe sizler isteyemezsiniz. Allah dilediğini rahmetine erdirir." (İnsan, 30-3 ; Tekvir, 29)
5. "Sizi de yaptıklarınızı da yaratan Allah'tır." (Saffat, 96) (Bu ayetin zahiri insanın fiillerini Allah'ın yarattığını açıkça ifade etmektedir. Hür iradesi ile iyiyi tercih edip isteyen insandır, yaratan Allah'tır. İnsan iradesi ve kasdı ile onu kesbetmiş oluyor. (Kitabu't-Tevhid, Maturudi, s. 247; Taftazani, Şerhu'l -Akaid, s. 111)
6. "Allah her şeyin yaratıcısıdır. Her şeyin vekili ve yöneticisi de O'dur. Her şeyin anahtarı O'nun elindedir." (Zümer, 62-63)
Ehl-i ilmi edep dairesinde mütalaya davet ediyorum.Zira faydalı olabileceği kanaatindeyim.