İman Bir çok Şubeleri olan ve Artıp Eksilen bir Mefhumdur

Zadul_Mead · 10 Eyl 2008

İman Bir Çok Şubeleri Olan Ve Artıp Eksilen Bir

Mefhumdur

“... Allah resulü s.a.v ise bir hadislerinde şöyle buyurmaktadır : İman yetmiş küsür şubedir, onun en üst derecesi lailahe İllallah, en alt derecesi ise yoldan geçenlere eziyet verici şeyleri gidermektir.”

BUHARİ 1.C. 166.S

“ … Ömer İbnu Abdulaziz Adiy İbnu Adiy’e yazmış olduğu bir mektupta şunları yazmıştı : “ Muhakkak ki imanın bir takım farızaları, akideleri, men edilmiş şeyleri ve mendupları vardır. Kim bunları tam yaparsa imanı tamamlamış olur, kim de bu işleri tam yapmazsa imanı kemale erdirmemiş olur....”
BUHARİ, 1. C. 163.S

“ Müminler ancak o kimselerdir ki ; Allah’ın adı anıldığı zaman kalpleri ürperir. Allah’ın ayetleri onlara okunduğu zaman imanlarını artırır ve sadece Rablerine güvenirler. “

Enfal : 2

“ Mü'minler – düşman - birliklerini gördükleri zaman ise - korkuya kapılmadan - dediler ki : " Bu, Allah'ın ve Resûlü'nün bize vadettiği şeydir ; Allah ve Resûlü doğru söylemiştir." Ve bu, yalnızca onların imanlarını ve teslimiyetlerini arttırdı. “

Ahzab : 22

“ Onlar, kendilerine insanlar : " Size karşı insanlar toplandılar, artık onlardan korkun " dedikleri halde imanları artanlar ve : " Allah bize yeter, O ne güzel vekildir " diyenlerdir. “

Ali İmran : 173

“ Bir sûre indirildiğinde onlardan bazısı : " Bu, hanginizin imanını arttırdı ? " der. Ancak iman edenlere gelince ; onların imanını arttır-mıştır ve onlar müjdeleşmektedirler. “

Tevbe : 124

“ Mü'minlerin kalplerine, imanlarına iman katıp arttırsınlar diye, güven duygusu ve huzur indiren O'dur. Göklerin ve yerin orduları Allah'ındır : Allah bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. “

Fetih : 4

“ Biz o ateşin koruyucularını meleklerden başkasını kılmadık. Ve onların sayısını inkâr edenler için yalnızca bir fitne (konusu) yaptık ki, kendilerine kitap verilenler, kesin bir bilgiyle inansın, iman edenlerin de imanları artsın ; kendilerine kitap verilenler ve iman edenler (böylece) kuşkuya kapılmasın. Kalplerinde bir hastalık olanlar ile kafirler de şöyle desin: "Allah, bu örnekle neyi anlatmak istedi?" İşte Allah, dilediğini böyle şaşırtıp-saptırır, dilediğini böyle hidayete erdirir. Rabbinin ordularını kendisinden başka (hiç kimse) bilmez. Bu ise, beşer (insan) için yalnızca bir öğüttür. “

Müddesir : 31

İmamların görüşleri

EBU ABDULLAH SUFYAN B. SAİD ES-SEVRÎ (V. 161 H.)

"Lalekâî dedi ki:
Bize Muhammed b. Abdu'r-Rahman b. el-Abbas haber verdi dedi ki:
Bize Ebu'l-Fadl Şuayb b. Muhammed b. er-Raciyan anlattı dedi ki:
Bize Ali b. Harb el-Mevsılî -Surre men rea (Samerra)'da 275 yılında- anlattı dedi ki:
Şuayb b. Harb'i şöyle derken dinledim:
İman, söz, amel ve niyettir. Artar ve eksilir. İtaatle artar, masiyetle eksilir. Amel olmadan sözün değeri olmaz. Söz ve amel de ancak niyet ile değer bulur. Sözün, amelin ve niyetin caiz olması ise ancak sünnete uygun olması halinde söz konusu olur."

İMAM MALİK B. ENES (V. 179 H.)

İbn Abdi'l-Berr, Abdu'r-Rezzak b. Hemmam'dan şöyle dediğini rivayet etmektedir:
"Ben İbn Cureyc'i, Süfyan es-Sevri'nin, Mamer b. Raşid'in, Sufyan b. Uyeyne'nin ve Malik b. Enes'in:
"İman söz ve ameldir. Artar ve eksilir." dediklerini dinledim." (el-lntıka, s. 34)

ABDULLAH B. EL-MUBAREK (V. 181 H.)

İbnu'l-Mubarek -Allah'ın rahmeti üzerine olsun- dedi ki:
İmanı söz, amel ve niyet ile birlikte sünnete uygun hareket etmek olarak bilen,
İmanın kalb ve azalar(ın ameli olup) artıp eksildiğini kabul eden,

İMAM ŞAFİÎ' (V. 204 H.)

İbn Abdi'l-Berr, er-Rabi'den şöyle dediğini rivayet etmektedir:
"Ben Şafiî'yi şöyle derken dinledim:
İman, söz, amel ve kalb ile itikaddır.
Yüce Allah'ın:
"Allah sizin imanınızı boşa çıkartacak değildir." (Bakara, 2/143) buyruğuna dikkat etmez misiniz?
Burda maksat Beytu'l-Makdis'e doğru kıldığınız namazlarınızı boşa çıkarmayacaktır. Böylelikle namaza iman adını vermiştir. Namaz ise söz, amel ve bir itikaddır." (el-intika, s. 81)
Beyhaki, er-Rabi b. Süleyman'dan şöyle dediğini rivayet etmektedir:
"Ben Şafiî'yi şöyle derken dinledim:
İman, söz ve ameldir artar ve eksilir." (Menakibu'ş-Şafiî, I, 387)

BİŞR B. EL-HARİS' (V. 227 H.)
(Rabbani önder Ebu Nasr Bişr b. el-Haris el-Mervezî, Bişr el-Hâfî diye bilinen zahid kimsedir. Hammad b. Zeyd, İbrahim b. Sa'd ve onların tabakasındaki kimselerden hadis dinlemiştir.
İman, söz ve ameldir. Artar ve eksilir.

ALİ B. EL-MEDİNİ'NİN (V. 234 H.)

Buhârî der ki: Ben İbnu'l-Medinî dışında kimsenin önünde kendimi küçük görmedim.
Ebû Dâvûd dedi ki: "İbnu'l-Medinî hadis ihtilafını Ahmed b. Hanbel'den daha iyi bilir."
Lâlekâî dedi ki:
Bize Muhammed b. Rızkullah haber verdi dedi ki:
Bize Ebu Muhammed Cafer b. Muhammed b. Nusayr haber verdi dedi ki:
Bize Ebu Muhammed Abdullah b. Gannam b. Hafs b. Gıyas en-Nehai anlattı dedi ki:
Bize Ebu Said Yahya b. Ahmed anlattı dedi ki:
Ben Ebu Abdullah Muhammed b. Abdullah b. Bestam'ı şöyle derken dinledim:
Ben Sehl b. Muhammed'i, Ali b. Abdullah b. Cafer b. el-Medinî'ye bunu okurken dinledim. Ona dedi ki:
İman, sünnette doğruyu isabet etmek ve niyet üzere söz ve ameldir.
İman artar ve eksilir (Şerhu Usuli İtikadı Ehli's-Sünneti ve'l-Cemaa, II, 193)
FAKİH EBU SEVR İBRAHİM B. HALİD EL-KELBÎ' (V. 240 H.)
(Ebu Sevr İbrahim b. Halid el-Kelbî el-Bağdadî. Fakih bir kimsedir. Önder şahsiyetlerden birisidir Ahmed b. Hanbel dedi ki: Ben elli seneden beri onu sünnete bağlı birisi olarak biliyorum. Bana göre o Sufyan es-Sevrî gibi salah sahibi birisidir.
el-Lâlekâî dedi ki:
Bize Muhammed b. Rızkullah haber verdi dedi ki:
Bize Ahmed b. Hamdan haber verdi dedi ki:
Bize Ebu'l-Hasen İdris b. Abdu'l-Kerim anlattı dedi ki:
İman kalb ile tasdik, dil ile ikrar, organlarla amel etmektir.
(Şerhu Usuli İtikadı Ehli's-Sünneti ve'l-Cemaa, II, 193)

İMAM AHMED B. HANBEL (V. 241 H.)
Lalekâî dedi ki:
Bize Ali b. Muhammed b. Abdullah es-Sukkerî haber verdi dedi ki:
Bize Osman b. Ahmed b. Abdullah b. Bureyd ed-Dakikî anlattı dedi ki:
Bize Ebu Muhammed el-Hasen b. Abdu'l-Vehhab ya da el-Amber -Kendi kitabından kıraatle (okuyarak), 293 yılı Rebiu'l-Evvel ayında- anlattı dedi ki:
Bize Ebu Cafer Muhammed b. Süleyman el-Minkarî -Tinnis'de- anlattı dedi ki:
Bana Abdus b. Malik el-Attar anlattı dedi ki:
Ben Ebu Abdullah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel'i şöyle derken dinledim:

Abdullah b. Ahmed dedi ki: Bizler diyoruz ki:
İman söz ve ameldir, artar ve eksilir. Bir kimse zina eder, içki içerse imanı eksilir." (Abdullah b. Ahmed, es-Sünne, I, 307)

EBU ABDULLAH MUHAMMED B. İSMAİL EL-BUHÂRÎ'(V. 256 H.)

Sahih bir senetle Buhârî'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Farklı şehirlerde binden fazla âlimle görüştüm. Hepsi de İmanın söz ve fiilden ibaret olduğunu, artıp eksildiğini kabul ediyordu, farklı görüşe sahip olanı görmedim". Fethu,l Bari İman babı )

Hafız Ibni Hacer Askalani :

Îman hem söz hem de fiildir, artar da eksilir de Fethul Bari İman babı .

MUHAMMED B. YAHYA EZ-ZUHLÎ'(V. 258 H.)

(Muhammed b. Yahya b. Abdullah b. Halid b. Haris Ebu Abdullah ez-Zuhlî, Neysaburludur. Önder ve güvenilir imamlardan birisidir.

Ebu Bekr b. Ebî Dâvûd dedi ki: O hadiste emiru'l-mü'minindir. 258 yılında vefat etmiştir. (Şezerâtu'z-Zeheb, II, 138)
Ebu Amr Ahmed b. Muhammed b. Hafs el-Habrî dedi ki:
Muhammed b. Yahya ez-Zuhlî bize şunları yazdırdı:
Bize göre sünnet şudur:
İman söz ve ameldir, artar ve eksilir. Antlaşmada (kâlû belâ'da) verilen söz de budur. Biz ilim ehlini bu kanaatte bulduk.
EBU ZUR'A UBEYDULLAH B. ABDU'L-KERİM ER-RAZİ (V. 264 H.)

Lâlekâî dedi ki:
Bize Muhammed b. el-Muzaffer el-Mukri haber verdi dedi ki:
Bize el-Huseyn b. Muhammed b. Habeş el-Mukri anlattı dedi ki:
Bize Ebu Muhammed Abdu'r-Rahman b. Ebi Hatim anlattı dedi ki:
Babama ve Ebu Zur'a'ya dinin esasları hususunda ehl-i sünnetin mezhebleri ile bütün bölgelerde yetiştikleri alimler ve bu husustaki akideye dair görüşleri hakkında soru sordum. Her ikisi de bana şu cevabı verdi:
Bizler Hicaz, Irak, Şam ve Yemen gibi bütün bölgelerde ilim adamlarına yetiştik, onların mezhebleri şu idi:
İman söz ve ameldir, artar ve eksilir. (Şerh-u Usul-i İtikadi Ehli's-Sunne, II, 197)
EBU CAFER MUHAMMED B. CERİR ET-TABERÎ' (V. 310 H.)

Lâlekâî dedi ki:
Bize Ubeydullah b. Muhammed b. Ahmed -ona okunmak suretiyle- haber verdi dedi ki:
Bize kadı Ebu Bekir Ahmed b. Kâmil haber verdi dedi ki:
Ebu Cafer b. Muhammed b. Cerir dedi ki:

Bizce doğru olan görüş şudur:
İman söz ve ameldir. Artar ve eksilir. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'm ashabından belli bir topluluktan gelen haberler bunu ifade ettiği gibi din ve fazilet ehli de bunu böylece kabul etmişlerdir. (Şerh-u Usul-i itikadi Ehli's-Sünne, II, 206)

Sallallahu Teâla alâ Muhammedin ve alâ A'lihi ve Sahbihi ecmaîn.

VE'L- HAMDÜ Lİ'LLAHİ RABBİ'L ALEMİN

Zadul_Mead · 10 Eyl 2008

Devamı

Devamı

İmanın Şubeleri

Kadı Iyaz şöyle demiştir: "Bir grup âlîm kendi ictihadları ile burada bahsedilen imanın şubelerini belirlemeye çalışmışlardır. Ancak hadiste kasdedilenin bunlar olduğunu söylemek çok güçtür. Burada sayısı belirtilen şubeleri ayrıntılı olarak bilmemek imanı zedelemez".

Âlimlerin bu konuda ortaya koyduğu görüşlerden yola çıkarak imanın şubelerini aşağıdaki şekilde belirledim: Bu şubeler kalbin, dilin ve bedenin amelleri olarak üç kısma ayrılır.

A. Kalbin amelleri: Kalbin amelleri inanç ve niyet ile ilgili hususları içerir. Bu bölümde yirmi dört özellik bulunmaktadır:

1. Allah'a inanmak: Allah'ın zatma, sıfatlarına, birliğine, O'na benzer hiçbir şeyin bulunmadığına, O'ndan başka her şeyin sonradan yaratıldığına inanmak buna girer.

2. Meleklere inanmak,

3. Kitaplara inanmak,

4. Peygamberlere inanmak,

5. Kadere, hayır ve şerrin Allah'tan olduğuna İnanmak,

6. Ahiret gününe inanmak: Kabir suali, ba's/öldükten sonra dirilme, neşir, hesap, mizan, sırat, cennet ve cehenneme inanmak da buna dahildir.

7. Allah'ı sevmek,

8. Allah için sevmek- Allah için buğzetmek,

9. Hz. Peygamber'i Baüahu sevmek ve onun yüceliğine inanmak: Hz. Peygamber'e selam getirmek, sünnetine uymak da buna girer.

10. îhlas. Riya ve nifakı terk etmek de buraya girer.

11. Tevbe,

12. Havf (Allah'tan korkmak),

13. Recâ (Allah'ın rahmetini ümit etmek)

14. Şükür,

15. Vefa,

16. Sabır,

17. Kazaya rıza göstermek,

18. Tevekkül,

19. Rahmet,

20. Tevazu: Büyüğe saygı, küçüğe merhamet göstermek de buna girer.

21. Kibir ve kendini beyenmeyî terk etmek,

22. Kıskançlığı terk etmek,

23. Kini terk etmek,

24. Öfkeyi terk etmek.

B. Dilin amelleri: Dilin amelleri yedi özelliği içerir:

1. Tevhid'i telaffuz etmek,

2. Kur'an okumak,

3. İlim öğrenmek,

4. ilim öğretmek,

5. Dua,

6. Zikir: İstiğfar da buna girer.

7. Boş sözlerden kaçınmak.

C. Bedenin amelleri: Bedenin amelleri otuz üç özelliği içerir.

a. Bunlardan on beş özellik kişinin bizzat kendisi ile ilgilidir:

1. Hissen ve hükmen temizlenmek: Necasetlerden kaçınmak da buna girer.

2. Avret yerlerini örtmek,

3. Farz ve nafile namazları kılmak,

4. Zekât,

5. Köle azat etmek,

6. Cömertlik: Yemek yedfrmek ve misafirleri ağırlamak da buna girer.

7. Farz ve nafile oruçları tutmak,

8. Hacca gitmek ve umre yapmak

9. Tavaf etmek

10. İtikafta bulunmak,

11. Kadir gecesini araştırmak,

12. Dinini fitnelerden korumak: Şirk ülkesinden hicret etmek de buna girer.

13. Adağı yerine getirmek,

14. Yeminlerini tutmak,

15. Keffâretlerİ eda etmek.

b. Altı özellik de kişinin kendisine bağlı olanlara karşı yerme getirmesi gereken görevlerdir:

1. Evlenmek suretiyle iffetini korumak,

2. Aile fertlerinin haklarını yerine getirmek,

3. Ana~babaya iyilik etmek, onlara isyan etmekten kaçınmak,

4. Çocukları terbiye etmek,

5.Akrabalarla ilişkiyi sürdürmek,

6.itaati hak eden efendilere itaat etmek (veya kölelere iyi davranmak).

c. Bunlardan on yedi özellik topluma karşı yerine getirilmesi gereken Özelliklerdir:

1. Adaletle hükmetmek,

2.Yöneticilere itaat etmek,

3. İnsanların arasını düzeltmek, (Haricîlerle ve eşkıya fle savaşmak da buna girer.)

4. İyilik konusunda yardımlaşmak: İyiliği emretmek ve kötülüğü yasaklamak da buna girer.

5. Dinde belirtilen cezalan (had cezalarını) uygulamak,

6. Cihad etmek, İslâm ülkesinin sınırlarını korumak,

7. Emaneti eda etmek, ganimetin beşte birini hazineye ödemek,

8. Borç vermek, borç aldığında geri ödemek,

9. Komşuya ikram etmek,

10. İnsanlarla güzel ve iyi geçinmek,

11. Helal yoldan mal kazanmak ve bu malı gereken yere harcamak,

12. İsrafı ve gereksiz yere harcamayı terk etmek,

13. Selâma karşılık vermek,

14. Hapşırana "yerhamükallah" demek,

15. İnsanlara eziyet vermemek,

16. Oyun ve eğlence gibi boş şeylerden kaçınmak.

17. Yoldan gelip geçenleri rahatsız eden şeyleri kaldırmak.

Bunlar toplam altmış dokuz özellik etmektedir. Burada birbirine eklenen özellikleri ayırmak suretiyle bunları yetmiş dokuza çıkarmak da mümkündür.

Müslim'in rivayetinde şu fazlalık yer almaktadır: "Bu özelliklerin en üstünü Lâ ilahe illallah, en alt derecesi de gelip geçenleri rahatsız eden şeyleri yoldan kaldırmaktır". Bu hadis, imanla ilgili özelliklerin mertebelerinin birbirinden farklı olduğunu göstermektedir.

Fethul Bari İman Babı

Ara

İman Bir çok Şubeleri olan ve Artıp Eksilen bir Mefhumdur

Zadul_Mead

New member

Zadul_Mead

New member