İMAM-I AZAM'DAN TAVSİYELER
1) Ancak ilmi bir ihtiyaçtan dolayi devlet baskani ile yakin iliski içinde ol.
Onun yaninda ates içerisinde imis gibi ol. Çünkü sultan kendisi için
istedigini baska hiç kimse için istemez.
2) Devlet baskani sana bir mesele arzettiginde, söylediklerini kabul
edecegine kani olmadikça, o meseleyi çözmeyi kabul etme.
3) Avamin (siradan seviyesiz ve bilgisiz insanlarin) arasinda,
sorulmadan rastgele konusma.
4) Avamin ve tacirlerin yaninda ilme ve dine ait olmayan sözlerden
kaçin ki, mala ragbet ve sevgin üzerinde durulmasin.
5) Avam arasinda ne gül, ne de tebessüm et, yilisIk olma.
6) Gereksiz yere çarsiya - pazara sIkça çikma.
7) Olgunluga erismemis yeni yetismelerle çok konusma, senli benli
olma.
8) Sokaklarda, mescidlerde yeyip içme. Yol kenarlarindaki çesme ve
sulardan su içme.
9) Yol ortasinda oturma. Yok illâ da oturacaksan hiç olmazsa
mescidlerde otur.
10) Dükkanlarda oturma.
11) Ipek ve ipek karisimi elbiseleri giyme, ahmakliga yol açar.
12) Evlilik hayatinin tüm ihtiyaçlarini karsilayabilecek duruma
gelmedikçe evlenme. Önce ilim taleb et, sonra helâl mal kazan, sonra
da evlen.
13) Gençliginde hep ilimle ugras. Çünkü gençlik, gönlün ve zihnin bos
ve temiz oldugu andir.
14) Her daim Allah'tan kork, emaneti edâ et, seviyeli seviyesiz tüm
insanlara nasihat et.
15) Hiç kimseyi küçük görme. Kendi vakarini tanidigin gibi baskalarinin
vakar ve haysiyetini de tani.
16) Bilgisiz kisilerle özellikle dini konularda tartismaya girme.
17) Tartisma kurallarina uymayanlar ve çikar elde etmek için
tartisanlarla tartisma.
18) Her kim sana soru sorarsa, sadece sorusuna cevab ver. Meseleyi
fazla dagitma.
19) Kazançsiz ve aziksiz on yil da kalsan ilimden yüz çevirme. Çünkü
ilimden yüz çevirdiginde maiset derdi, geçim sIkIntisi sana musallat
olur.
20) Talebelerine, sanki onlar senin çocuklarinmis gibi egil ki, onlarin
ilme arzulari artsin.
21) Hakki söyleme konusunda sultan dahil hiç kimseden korkma.
22) Insanlarin hatalarinin ardina düsme, aksine onlarin güzelliklerini
gör. Ancak dini konularda hatalarini gördüklerini diger insanlara bildir ki
ondan sakinsinlar ve ona uymasinlar. Bu konuda hiç kimsenin makam
ve mevkisinden çekinme ki, hiç kimse dini bozmaya, bidatleri
hortlatmaya cesaret edemesin. Çünkü Allah bu konuda senin ve dinin
yardimcisidir.
23) Senden baskalarinin yaptigindan daha çok ibadet ve taatte
bulunmaya çalis ki, ilmin meyveleri üzerinde görülsün.
24) Alimleri bulunan bir yere vardiginda orada sadece sen varmis
havasina bürünme. Halki etrafina toplayip çekip çevirmeye kalkisma.
Onlarin hocalarina dil uzatma. Lüzumsuz ve yersiz tartismalara girme.
Delilsiz, kaynaksiz konusma. Onlardan biri imis gibi ol. Yoksa sana
hased ederler.
25) Allah için, hep göründügün gibi ol. Nasilsan öyle görün.
26) Tartisma aninda korkak olma. Yoksa bildiklerini karistirirsin, dilin
tutulur kalir.
27) Çok gülmekten sakin, çünkü o kalbi öldürür.
28) Ancak agir basli bir sekilde yürü. Hoppa ve kaypak olma.
29) Islerinde aceleci olma.
30) Biri arkandan çagirinca ona kulak verme. Çünkü arkalarindan ancak
hayvanlar çagirilir.
31) Konusurken bagirip çagirma. Lüzumsuz yere sesini yükseltme.
Sakin ve agirbasli ol.
32) Yalniz kaldiginda oldugu gibi insanlarin yaninda da Allah'i zikret.
33) Namazlardan sonra kendine ait bir virdin (Allah'i zikir, sükür, Kur'ân
tilaveti ve duâ) olsun.
34) Her ay oruç tutacagin belirli günlerin bulunsun. Bu konuda baskalari
seni örnek alsin.
35) Mecbur kalmadikça alis-veris isleri ile ugrasma. Bu islerini
güvendigin kisilere gördür.
36) Kendini kontrol et, baskalarini gözet ki, ilmin ile hem dünyan hem
de ahiretinden yararlanilsin.
37) Dünyaliklarina ve bulundugun haline güvenme. Çünkü Allah tüm
bunlardan seni hesaba çekecektir.
38) Ölümü çokca hatirla.
39) Hocalarin için duâ ve istigfarda bulun.
40) Kabirleri, ilmi ile amel eden zatlari ve mübârek yerleri çokca ziyaret
et.
41) Dine dâvetin disinda hevâ ve heves ehli ile düsüp kalkma. Oyun
oynama. Sövüp sayma.
42) Ezan okundugunda hemen mescide kos.
43) Insanlarin sirlarini açiga vurma.
44) Seninle istisare edenle sen de istisare et, ancak rastgele insanlarla
degil, seni Allah'a yaklastiracagini bildigin kisilerle.
45) Cimrilikten sakin. Aç gözlü ve yalanci olma. Saçmalama. Her isinde
mürüvvetini, insanligini muhafaza et.
46) Her halukâda beyaz, açikrenkli elbise giy.
47) Dünyaya çokca haris olma, gönül zenginligi içinde ol. Fakir olsan
bile kanaatkârligini, gönül zenginligini ortaya koy.
48) Esyalarini rastgele insanlara degil, güvendigin kisilere teslim et.
Islerini de onlara gördür.
49) Su adinin bayagisi olan dünyayi hep hakir gör, geçici olduunu
aklindan çikarma. Allah katinda olanin daha hayirli ve daha kalici
oldugunu unutma.
50) Bir toplum seni öne geçirmedikçe, ne namazda ne de baska islerde
onlarin önüne geçme.
51) Ilim meclislerinde kizma, kendini bilgisizlerle ölçme.
52) Bu ögütlerime saril ki, Allah'in izni ile önünde sonunda ondan
faydalanasin. Beni de duândan unutma. Ben ancak senin ve
müslümanlarin maslahatlari, yararlanmalari için bu tavsiyeleri yaptim.
1) Ancak ilmi bir ihtiyaçtan dolayi devlet baskani ile yakin iliski içinde ol.
Onun yaninda ates içerisinde imis gibi ol. Çünkü sultan kendisi için
istedigini baska hiç kimse için istemez.
2) Devlet baskani sana bir mesele arzettiginde, söylediklerini kabul
edecegine kani olmadikça, o meseleyi çözmeyi kabul etme.
3) Avamin (siradan seviyesiz ve bilgisiz insanlarin) arasinda,
sorulmadan rastgele konusma.
4) Avamin ve tacirlerin yaninda ilme ve dine ait olmayan sözlerden
kaçin ki, mala ragbet ve sevgin üzerinde durulmasin.
5) Avam arasinda ne gül, ne de tebessüm et, yilisIk olma.
6) Gereksiz yere çarsiya - pazara sIkça çikma.
7) Olgunluga erismemis yeni yetismelerle çok konusma, senli benli
olma.
8) Sokaklarda, mescidlerde yeyip içme. Yol kenarlarindaki çesme ve
sulardan su içme.
9) Yol ortasinda oturma. Yok illâ da oturacaksan hiç olmazsa
mescidlerde otur.
10) Dükkanlarda oturma.
11) Ipek ve ipek karisimi elbiseleri giyme, ahmakliga yol açar.
12) Evlilik hayatinin tüm ihtiyaçlarini karsilayabilecek duruma
gelmedikçe evlenme. Önce ilim taleb et, sonra helâl mal kazan, sonra
da evlen.
13) Gençliginde hep ilimle ugras. Çünkü gençlik, gönlün ve zihnin bos
ve temiz oldugu andir.
14) Her daim Allah'tan kork, emaneti edâ et, seviyeli seviyesiz tüm
insanlara nasihat et.
15) Hiç kimseyi küçük görme. Kendi vakarini tanidigin gibi baskalarinin
vakar ve haysiyetini de tani.
16) Bilgisiz kisilerle özellikle dini konularda tartismaya girme.
17) Tartisma kurallarina uymayanlar ve çikar elde etmek için
tartisanlarla tartisma.
18) Her kim sana soru sorarsa, sadece sorusuna cevab ver. Meseleyi
fazla dagitma.
19) Kazançsiz ve aziksiz on yil da kalsan ilimden yüz çevirme. Çünkü
ilimden yüz çevirdiginde maiset derdi, geçim sIkIntisi sana musallat
olur.
20) Talebelerine, sanki onlar senin çocuklarinmis gibi egil ki, onlarin
ilme arzulari artsin.
21) Hakki söyleme konusunda sultan dahil hiç kimseden korkma.
22) Insanlarin hatalarinin ardina düsme, aksine onlarin güzelliklerini
gör. Ancak dini konularda hatalarini gördüklerini diger insanlara bildir ki
ondan sakinsinlar ve ona uymasinlar. Bu konuda hiç kimsenin makam
ve mevkisinden çekinme ki, hiç kimse dini bozmaya, bidatleri
hortlatmaya cesaret edemesin. Çünkü Allah bu konuda senin ve dinin
yardimcisidir.
23) Senden baskalarinin yaptigindan daha çok ibadet ve taatte
bulunmaya çalis ki, ilmin meyveleri üzerinde görülsün.
24) Alimleri bulunan bir yere vardiginda orada sadece sen varmis
havasina bürünme. Halki etrafina toplayip çekip çevirmeye kalkisma.
Onlarin hocalarina dil uzatma. Lüzumsuz ve yersiz tartismalara girme.
Delilsiz, kaynaksiz konusma. Onlardan biri imis gibi ol. Yoksa sana
hased ederler.
25) Allah için, hep göründügün gibi ol. Nasilsan öyle görün.
26) Tartisma aninda korkak olma. Yoksa bildiklerini karistirirsin, dilin
tutulur kalir.
27) Çok gülmekten sakin, çünkü o kalbi öldürür.
28) Ancak agir basli bir sekilde yürü. Hoppa ve kaypak olma.
29) Islerinde aceleci olma.
30) Biri arkandan çagirinca ona kulak verme. Çünkü arkalarindan ancak
hayvanlar çagirilir.
31) Konusurken bagirip çagirma. Lüzumsuz yere sesini yükseltme.
Sakin ve agirbasli ol.
32) Yalniz kaldiginda oldugu gibi insanlarin yaninda da Allah'i zikret.
33) Namazlardan sonra kendine ait bir virdin (Allah'i zikir, sükür, Kur'ân
tilaveti ve duâ) olsun.
34) Her ay oruç tutacagin belirli günlerin bulunsun. Bu konuda baskalari
seni örnek alsin.
35) Mecbur kalmadikça alis-veris isleri ile ugrasma. Bu islerini
güvendigin kisilere gördür.
36) Kendini kontrol et, baskalarini gözet ki, ilmin ile hem dünyan hem
de ahiretinden yararlanilsin.
37) Dünyaliklarina ve bulundugun haline güvenme. Çünkü Allah tüm
bunlardan seni hesaba çekecektir.
38) Ölümü çokca hatirla.
39) Hocalarin için duâ ve istigfarda bulun.
40) Kabirleri, ilmi ile amel eden zatlari ve mübârek yerleri çokca ziyaret
et.
41) Dine dâvetin disinda hevâ ve heves ehli ile düsüp kalkma. Oyun
oynama. Sövüp sayma.
42) Ezan okundugunda hemen mescide kos.
43) Insanlarin sirlarini açiga vurma.
44) Seninle istisare edenle sen de istisare et, ancak rastgele insanlarla
degil, seni Allah'a yaklastiracagini bildigin kisilerle.
45) Cimrilikten sakin. Aç gözlü ve yalanci olma. Saçmalama. Her isinde
mürüvvetini, insanligini muhafaza et.
46) Her halukâda beyaz, açikrenkli elbise giy.
47) Dünyaya çokca haris olma, gönül zenginligi içinde ol. Fakir olsan
bile kanaatkârligini, gönül zenginligini ortaya koy.
48) Esyalarini rastgele insanlara degil, güvendigin kisilere teslim et.
Islerini de onlara gördür.
49) Su adinin bayagisi olan dünyayi hep hakir gör, geçici olduunu
aklindan çikarma. Allah katinda olanin daha hayirli ve daha kalici
oldugunu unutma.
50) Bir toplum seni öne geçirmedikçe, ne namazda ne de baska islerde
onlarin önüne geçme.
51) Ilim meclislerinde kizma, kendini bilgisizlerle ölçme.
52) Bu ögütlerime saril ki, Allah'in izni ile önünde sonunda ondan
faydalanasin. Beni de duândan unutma. Ben ancak senin ve
müslümanlarin maslahatlari, yararlanmalari için bu tavsiyeleri yaptim.