sağolasın cevabın için. bu konuyla ilgili internette araştırma yaparken Süleymen Ateş'in yorumunu buldum. Biraz farklı düşünüyor. Yine de en doğrusunu Allah bilir.
http://www.vatanim.com.tr/root.vatan?exec=yazarekstra&Newsid=53533&Categoryid=31
Bizce haşr, klasik bazı tefsir kitaplarında söylendiği gibi sadece öç veya hak alıp sonra toprak olmak için değildir. Dünyada bulunan hayvanlar, ahirette de daha mükemmel biçimde var olacaklardır. Ruh taşıyan her şey, bu âlemden o âleme intikal eder. Ruh ölmez. Bedeninden ayrılan her ruh, kendisine özgü, kendi düzeyindeki bir ruhani âleme gider. Hayvanlar da kendi düzeylerindeki hayvanlarla beraber olur.
Ahiret hayatı, dünya hayatının uzantısı, daha mükemmeli, hayatın gölgesi değil, gerçeğidir. Burada var olan her canlı, orada da vardır. Orada hayvanların, birbirinden haklarını aldıktan sonra toprak olacakları hakkındaki rivayet doğru değildir. Yüce Allah, sadece hayvanlar birbirinden haklarını almak için onları diriltip sonra toprak etmez. Toprak olacaklarsa haklarını alsalar ne yaran var? Bu, ilahi hikmete uygun değildir. Ruh, maddeden soyutlanınca ölmez, toprak olmaz. Ölüm, şu dünyadaki maddeye özgüdür. O âlemde ölüm yoktur, orası ölümsüzlük âlemidir. Nitekim yüce Allah, "Orada ilk ölümden başka ölüm tatmazlar" (Duhân: 56) buyurmuştur.
Ayete aykırı bir görüş
Hayvanların, birbirlerinden haklarını aldıktan sonra ölüp toprak olacaktan görüşü, orada ölümün olmayacağını vurgulayan bu ayete aykırı olduğu gibi ahirette ölümün, bir koç şeklinde getirilip kesileceğini, ondan sonra bir daha Peygamber'in şöyle buyurduğu rivayet edilir:
"Ölüm, güzel bir koç şeklinde getirilir (cennetle cehennem arasında bulunan surun üzerinde durdurulur)... Ve yatırılıp boğazlanır..." (Buhârî, Tefsir, Meryem Suresi: 1; Tirmizî, Tefsir, Meryem Suresi...) Ölüm yoksa canlı olarak yüce mahkemeye gelen hayvanlar nasıl toprak olacaklardır? Kur'ân cennette hayvanların, kuşların olacağını, cennetliklere, "Beğendikleri meyveler, canlarının çektiği kuş etleri ikram edilir" (Vâkı'a Suresi) buyurduğuna göre, demek ki cennette kuş var ki onlara taze kuş etleri ikram edilmektedir.
Zaten kuşların, bülbüllerin, martıların, dünyayı süsleyen hayvanlann olmadığı cennet sıkıcı olur. Öyle yere cennet denilir mi? Bu hayvanlar dünyanın süsü olduğu gibi ahiretin de süsüdür. "Hayvanları da yarattı... Onların meraya gidiş gelişleri size ayrı bir güzellik ve zevk verir. Ağırlıklarınızı öyle (uzak) şehirlere taşırlar ki, (onlar olmasa) canlar(ınız), büyük zahmetler çekmeden oraya varamazdınız... Binmeniz ve süs için atları, katirlan ve merkepleri (yarattı) ve daha sizin bilmediğiniz nice şeyler yaratmaktadır" (Nahl: 5-8).
Eski Diyanet İşleri Başkanı
Prof. Dr. Süleyman Ateş