Bilmiş olki gururdan kurtulmanın üç yolu vardır.Akıl ilim ve marifettir.Kurtulş için bu üç şey lazımdır.
1)Akıl:Yaradılıştaki bir garize kendisiyle eşyanın eşyanın hakikatı idrak edilen bir nurdur.Zeka ve zeyreklik,ahmaklık ve gabavet fıtridir.Bunlar yaratılıştadır.Ahmak ve gabi insan kendisini aldatmaktan koruyamaz.Akıl ve fehim insanın yaratılışında olacak.Yaratılışında akıl ve fehimden mahrum olanlar buları sonradan temin edemezler.Ancak bunların asılları,kimde varsa,o,tecrübe ve denemelerle bunları inkişişaf ettire bilir.Demekki bütün saadetlerin esası,akıl ve zekadır.Nitekim resulü ekrem (s a v) şöyle buyurmuştur.
"Şanı ali olan Allahü teala kulları arasında aklı parça parça taksim etti.Kişi amelde,iyilikte,oruç ve namazda müsavi oldukları halde akılda.Uhud dağının yanında zerre gibi birbirinden ayrılırlar.Allahü teala kulları arasnda akıl ve yakından daha efdal bir şey bölüştürmemiştir.
Ebud derdanın (r a) ın rivayatinde Reulü ekrem e
-Adamın biri,mali ve bedeni bütün ibadetleri yapar,fakat bunların ne olduğunu ve bunları yapmakla.Allah katındaki mevkinin ne olacağına aklı kesmezse bunun mükafatı nedir?diye sual ettiklerinde.
Resulü ekrem:
"Mükafatı,aklı nisbetindedir"(787).diye cevap verir.
Enes (r a) ın rivayetinde Resulü ekrem in huzurunda bir adamı övdüler ve çok ibadet ettinden bahsettiler.Resulü ekrem:
"Aklı var mıdır?(onlar,biz ibadetinden bahsediyoruz,siz aklından soruyorsunuz,dediklerinde)Resulü ekrem "Ahmak ın düştüğü günah,facirin günahından büyük olur.Kıyamet günü insanlar akılları nisbetinde mevki alırlar"(788)buyurdu.
Ebud derda anlatıyor"Resulü ekrem e bir adamın çok ibadetinden bahsettikleri zaman onun akılını sorardı.<<Akıllıdır>>dedikleri zaman "iyi sevabı umulur"buyururlardı.<<Aklı yok>>dedikleri zaman "kıymeti yok"derdi.Yine bir adamın ibaadetinden bahsetmişler Resulü ekrem aklından sorup aklı olmadığı cevabı alınca "Anlattığınız adamınız sandığınız derecelere ulaşamaz.(789) buyurmuştur.
Allahü teala nın insanlara bahşettiği asıl nimet,zeka ve sağlam akıldır.Yaradılışta mevcud olmayan bu nimet sonrada elde edilemez
2)Marifet:Marifetten maksadımız dör şeyi bilmektirbunlar.Nefsi,rabbi ,dünyave ahirettir.
Nefis:kullukve zillet ile bu alemde garib ve behimi şehvetlerinden kaçınmak ile bilerek tab an kendisine yaraşan ,Allahu tealayı bilip yanlızOna o nun emirlerine ve rızasına bakmaktır.Nefsini bilmeyen rabbini de bilemez.
3)ilim.Ne zaman ki,kamil aklı ile allah ve nefsini bilerek allah sevgisi kendine galebe çalarsa,o zaman üçün cü bişeye muhtaç olur oda ilimdir.Yani Allaha gidilen yola nasıl suluk edilir onu bilmesi ve allaha kendini yaklaştıran ve allahtan uzaklaştıran şeyleri öğrenmesi bu yolun afet,ukubet ve gaailelerini anlamasıdır.Bütün bunlar ihyai ulumiddinde mevcuttur.
1)Akıl:Yaradılıştaki bir garize kendisiyle eşyanın eşyanın hakikatı idrak edilen bir nurdur.Zeka ve zeyreklik,ahmaklık ve gabavet fıtridir.Bunlar yaratılıştadır.Ahmak ve gabi insan kendisini aldatmaktan koruyamaz.Akıl ve fehim insanın yaratılışında olacak.Yaratılışında akıl ve fehimden mahrum olanlar buları sonradan temin edemezler.Ancak bunların asılları,kimde varsa,o,tecrübe ve denemelerle bunları inkişişaf ettire bilir.Demekki bütün saadetlerin esası,akıl ve zekadır.Nitekim resulü ekrem (s a v) şöyle buyurmuştur.
"Şanı ali olan Allahü teala kulları arasında aklı parça parça taksim etti.Kişi amelde,iyilikte,oruç ve namazda müsavi oldukları halde akılda.Uhud dağının yanında zerre gibi birbirinden ayrılırlar.Allahü teala kulları arasnda akıl ve yakından daha efdal bir şey bölüştürmemiştir.
Ebud derdanın (r a) ın rivayatinde Reulü ekrem e
-Adamın biri,mali ve bedeni bütün ibadetleri yapar,fakat bunların ne olduğunu ve bunları yapmakla.Allah katındaki mevkinin ne olacağına aklı kesmezse bunun mükafatı nedir?diye sual ettiklerinde.
Resulü ekrem:
"Mükafatı,aklı nisbetindedir"(787).diye cevap verir.
Enes (r a) ın rivayetinde Resulü ekrem in huzurunda bir adamı övdüler ve çok ibadet ettinden bahsettiler.Resulü ekrem:
"Aklı var mıdır?(onlar,biz ibadetinden bahsediyoruz,siz aklından soruyorsunuz,dediklerinde)Resulü ekrem "Ahmak ın düştüğü günah,facirin günahından büyük olur.Kıyamet günü insanlar akılları nisbetinde mevki alırlar"(788)buyurdu.
Ebud derda anlatıyor"Resulü ekrem e bir adamın çok ibadetinden bahsettikleri zaman onun akılını sorardı.<<Akıllıdır>>dedikleri zaman "iyi sevabı umulur"buyururlardı.<<Aklı yok>>dedikleri zaman "kıymeti yok"derdi.Yine bir adamın ibaadetinden bahsetmişler Resulü ekrem aklından sorup aklı olmadığı cevabı alınca "Anlattığınız adamınız sandığınız derecelere ulaşamaz.(789) buyurmuştur.
Allahü teala nın insanlara bahşettiği asıl nimet,zeka ve sağlam akıldır.Yaradılışta mevcud olmayan bu nimet sonrada elde edilemez
2)Marifet:Marifetten maksadımız dör şeyi bilmektirbunlar.Nefsi,rabbi ,dünyave ahirettir.
Nefis:kullukve zillet ile bu alemde garib ve behimi şehvetlerinden kaçınmak ile bilerek tab an kendisine yaraşan ,Allahu tealayı bilip yanlızOna o nun emirlerine ve rızasına bakmaktır.Nefsini bilmeyen rabbini de bilemez.
3)ilim.Ne zaman ki,kamil aklı ile allah ve nefsini bilerek allah sevgisi kendine galebe çalarsa,o zaman üçün cü bişeye muhtaç olur oda ilimdir.Yani Allaha gidilen yola nasıl suluk edilir onu bilmesi ve allaha kendini yaklaştıran ve allahtan uzaklaştıran şeyleri öğrenmesi bu yolun afet,ukubet ve gaailelerini anlamasıdır.Bütün bunlar ihyai ulumiddinde mevcuttur.
Ortalanmis Mesaj