Tasavvuf tarihinin meşhur sîmalarından biri olan Belh şehrinin meşâyıhından Hâtem-i Esamm hazretleri, Allah ve Rasûlü –sallallâhu aleyhi ve sellem- in manevi terbiyesi ile nefsini ve ruhunu incelterek ahlakını yüce bir mertebeye yükseltmeye muvaffak olmuş müstesna bir şahsiyettir.
Hazret-i Pîr’in, işitme hissi son derece güçlü olmasına rağmen “Esamm” yani “sağır” lakabıyla meşhur olması pek ibretli bir hadiseye dayanır:
Birgün kendilerine maruzatta bulunmak üzere dertli bir kadıncağız geldi. Tam meramını anlatmaya başlamıştı ki, kadından gayr-ı irâdî olarak, kaza ile çirkin bir ses sadır oldu.
Kadın bir mum gibi eridi, adeta mahvoldu.
Hâtem Hazretleri ise, kadının mahcup olup müşkil durumda kalmaması için hiçbir şey duymamış gibi kendisini işitmezliğe verdi ve elini kulağına götürerek:
“-Bacım, kulağım zor işitiyor; biraz yüksek sesle söyle! Duyamadım…” dedi.
Böylece kadıncağız, kusurunun gizli kaldığını düşünerek rahatladı. Meramını yüksek sesle tekrar anlatmaya başladı.
Rivayete göre bu hadiseden sonra Hâtem hazretleri, kadının duyup da incinmemesi için, o ölene kadar tam on beş yıl herkese karşı sağırmış gibi davrandı.
Bu münasebetle de “Hâtem-i Esamm” yani “Sağır Hâtem” lakabıyla şöhret buldu.
Bu misaldeki parlak inceliği ve ahlaki seviyeyi sadece kitaplardan edinilen malumatlarla hayata geçirmek elbette ki mümkün değildir.
Hâtem Hazretleri’nin sergilediği bu nezaket ve fazilet, onun Cenab-ı Hakk’ın “Settâru’l- uyûb” yani “ayıpları örtücü” sıfatından aldığı hisseyi ahlaka dönüştürmüş olmasıyla izah edilebilir.
Böyle davranışlar, özellikle tasavvufta “Allah’ın ahlakıyla ahlaklanma” şeklinde tabir olunmuştur.
Osman Nuri Topbaş
Hazret-i Pîr’in, işitme hissi son derece güçlü olmasına rağmen “Esamm” yani “sağır” lakabıyla meşhur olması pek ibretli bir hadiseye dayanır:
Birgün kendilerine maruzatta bulunmak üzere dertli bir kadıncağız geldi. Tam meramını anlatmaya başlamıştı ki, kadından gayr-ı irâdî olarak, kaza ile çirkin bir ses sadır oldu.
Kadın bir mum gibi eridi, adeta mahvoldu.
Hâtem Hazretleri ise, kadının mahcup olup müşkil durumda kalmaması için hiçbir şey duymamış gibi kendisini işitmezliğe verdi ve elini kulağına götürerek:
“-Bacım, kulağım zor işitiyor; biraz yüksek sesle söyle! Duyamadım…” dedi.
Böylece kadıncağız, kusurunun gizli kaldığını düşünerek rahatladı. Meramını yüksek sesle tekrar anlatmaya başladı.
Rivayete göre bu hadiseden sonra Hâtem hazretleri, kadının duyup da incinmemesi için, o ölene kadar tam on beş yıl herkese karşı sağırmış gibi davrandı.
Bu münasebetle de “Hâtem-i Esamm” yani “Sağır Hâtem” lakabıyla şöhret buldu.
Bu misaldeki parlak inceliği ve ahlaki seviyeyi sadece kitaplardan edinilen malumatlarla hayata geçirmek elbette ki mümkün değildir.
Hâtem Hazretleri’nin sergilediği bu nezaket ve fazilet, onun Cenab-ı Hakk’ın “Settâru’l- uyûb” yani “ayıpları örtücü” sıfatından aldığı hisseyi ahlaka dönüştürmüş olmasıyla izah edilebilir.
Böyle davranışlar, özellikle tasavvufta “Allah’ın ahlakıyla ahlaklanma” şeklinde tabir olunmuştur.
Osman Nuri Topbaş