Bipolar bozukluk: Cift kutupluluk
Depresyon, hipomani ve maniden olusan hastalik aslinda herkeste bir olcude vardir bunu bir azap sikinti ve zevk ve nese araligi olarak tanimlayabiliriz kisi kendine ve cevredekilere zarar vermiyorsa kendi aleminde kaybolup hayatini surdurebilecek konumda olmadiktan sonra hastalik olarak kabul edilmez.
Depresyon durumunda hasta hayata karsi isteksiz nesesiz kederli endiseli baska bir deyisle vesveseli ve kuruntulu hisseder genel anlam itibariyle tamamen acizdir bir sirti sivazlamasina bir tebessume muhtac bir hale gelir. Acikcasi ben dertli insanlari severim onune konmus bir lokmanin dostane bir jestin en guzel sekliyle sukranini ifade eden kisiler dertli ve aciz kisilerdir. Tasavvufta dert hali denmektedir buna erenleri inzivalara yalnizliga kendileriyle yuzlesmeye acizlige goturen hal.
Depresyon aslinda bir davettir ksinin kendi halinden memnun olmama ve dert isabet eden kisinin artik degisme zamninin geldigi bir habercidir. Bir ust yasam bilincine bir davettir yani bir buyugun dedigi gibi derdim bana derman imis.
Depresyonun sebebi cevresel olabilecegi ornegin birinin olumu islerin ters gitmesi gibi genetik de olabilir yani beynin yapisiyla ve icindeki salgilarla alakali. Gunumuzde psikologlar depresyona self awareness yani kelime anlamiyla kendinin farkinda olmak demektedirler bu farkindaligin yarattigi memnuniyetsizlik tutukluk ve kendini begenmeme hali.
Depresyonda beyin kaynaklarini tuketir bazi hormonlari az salgilar bunun sonucunda kisinin enerjisi tukenir kendini azapli nesesiz ve keyifsiz hisseder bunun sebebi disardan bir olayin tetiklemesi de olabilir beslenme de olabilir ayni zamanda sadece mevsimsel ya da beynin yapisiyla alakali da olabilir.
Hipomani: Vucut kendini depresyondan korumak icin kendini hipomaniye sokabilir yani yine bir buyugun soyledigi gibi derdim bana derman imis. hipomani hali tasavvuftaki tamamen ask hali olmasa da bir nese ozguven ve afiyet halidir. Kisi bu donemlerinde cok verimli olabilir beyin aktivitesi fazladir uretkenligi artar pozitif bir kisilik gorunumundedir. Beyindeki salgilar normal insanlara gore biraz daha fazla olmakla beraber enerjisi yuksektir.
Mani: Maniyi tanimlamak cok guc artik zit kutuba gecmistir beyin derin azaptan cok buyuk bir aska. Beyin salgilari normal bir insana gore kat kat fazladir. Kiside gozlenecek seyler asiri mistik egilimler yuksek bir beyin gucu konusmada akicilik. Asiri derecede uretkenlik bu hastaliga sahip bazi romancilar bu donemlerinde 1 ayda 2,3 roman yazabiliyorlar.
Yuksek dopamin seviyesinden dolayi asiri bir ozguven buyuklenme kendini begenme ve kendinde guzler olduguna inanma bu hastaliga sahip kisiler kendilerini mesih, ermis, peygamber ilan edebiliyorlar ve hatta bu konuda sahip olduklari ozguven ve beyin gucu sayesinde cevrelerindekileri bile inandirabiliyorlar.
Genelde yuksek zekaya sahip innsalarda gorulen hastalik kulturden kulture toplumdan topluma farklilik gosterebiliyor. Ornegin turk toplumunda bilinc disi veya bilinc altinda musluman tohumlari ve manalari olan kisiler bir anda kendilerini dine verebiliyorlar daha da ileri goturenler kendilerinde gucler oldugunu sanarak kendilerini ermis zannedebiliyorlar hatta toplum tarafindan kabul gorebiliyorlar. Ya da tanidigim bir bipolar hastasi arkadasim hristiyan bir toplumda yasarken suur altinda yine hristiyan manalar bulundugu icin Meryem anamizla konustugunu irtibat halinde oldugunu soyleyebiliyor.
Herhangi bir dinle alakasi olmayan kisiler ise kendilerinde ne varsa onu aciga cikariyorlar kendilerini bulus yaptiklarini dusunebilip bazilari da yapiyor hatta kendini deha ilan edebiliyor. Cinsel konuda asiri uyarilmis kisi manideki asiri enerjiyi cinsel yolda sarf edebiliyor.
Mani hastasinda gozlemlenen en onemli seylerden biri de uykusuzluktur kisi belki 1,2 ay hic uykuya ihtiyac duymadan gezebilir. Beyindeki salgilar cok yuksek duzeyde oldugu icin kisinin beyni manipule olabilir ve basklarinin gormedigi sekilde algilar dunyayi ve guclu sezilere ayni zamanda hislere sahip olur.
Oyle bir haldir ki mani hali oyle buyuk bir asktir ki kisi bunun icinde kaybolur bir buyugun dedigi bigi kah cikarim gokyuzune seyrederim alemi kah inerim yeryuzune alem seyreder beni. Bu ask hali icinde ilhama dayali cok guclu dusunceler ve duygular gelistirebilir.
Hastaliktan bu kadar bahsettikten sonra gelelim anlatmak istedigime. Din ogretisi bu iki kutup arasindaki dengeyi saglamak icindir buyuk zatlar bu bunalimlari ve yukselisleri yasamaislar kendilerinde sahit olmuslar kimsenin gormedigi gibi gormusler kimsenin algilamadigi gibi algilamislar ve anlatmislar.
Toplumdan topluma da fark gostermisler Almanlarda Nietszche boyle buyurdu zerdust demis mesela. Nihilist Alman filozofu da bu hastaliga sahip bir kisiydi bir taraftan tanri oldu derken diger taraftan bir zerdustun agziyla bir peygamber gibi sesleniyordu insanlara yine peygamber egosundan siyrilamaisti bunun yine ozguven veren buyuklenmeye sebep olan dopamin salgisiyla alakasi var. Ve sonunda oyle bir psikoza girdi ki hayatinin son yillarini delirerek gecirdi.
Bizim kulturumuzde ise erenler islam terbiyesi almis helal sut emmis kisilerdi bilinc altlarinda guzel tohumlar vardi ve bu depresyon ve mani haline burunduleri zaman guzel gormusler guzel anlamislar guzel anlatmislardi butun mananin cemi olan islam erenleri alimleri delirmediler tam aksine dengeyi sagladilar.
Bazi delirmis sahte seyh mesih gibi zatlar da hasta insanlardi ama kader dahilinde secilmislikleri yoktu belki haram yemis dogru terbiyeyi almamis bilinc altlarinda bozuk tohumlar olan kisilerdi...
devam edecegim,
sevgiler
Depresyon, hipomani ve maniden olusan hastalik aslinda herkeste bir olcude vardir bunu bir azap sikinti ve zevk ve nese araligi olarak tanimlayabiliriz kisi kendine ve cevredekilere zarar vermiyorsa kendi aleminde kaybolup hayatini surdurebilecek konumda olmadiktan sonra hastalik olarak kabul edilmez.
Depresyon durumunda hasta hayata karsi isteksiz nesesiz kederli endiseli baska bir deyisle vesveseli ve kuruntulu hisseder genel anlam itibariyle tamamen acizdir bir sirti sivazlamasina bir tebessume muhtac bir hale gelir. Acikcasi ben dertli insanlari severim onune konmus bir lokmanin dostane bir jestin en guzel sekliyle sukranini ifade eden kisiler dertli ve aciz kisilerdir. Tasavvufta dert hali denmektedir buna erenleri inzivalara yalnizliga kendileriyle yuzlesmeye acizlige goturen hal.
Depresyon aslinda bir davettir ksinin kendi halinden memnun olmama ve dert isabet eden kisinin artik degisme zamninin geldigi bir habercidir. Bir ust yasam bilincine bir davettir yani bir buyugun dedigi gibi derdim bana derman imis.
Depresyonun sebebi cevresel olabilecegi ornegin birinin olumu islerin ters gitmesi gibi genetik de olabilir yani beynin yapisiyla ve icindeki salgilarla alakali. Gunumuzde psikologlar depresyona self awareness yani kelime anlamiyla kendinin farkinda olmak demektedirler bu farkindaligin yarattigi memnuniyetsizlik tutukluk ve kendini begenmeme hali.
Depresyonda beyin kaynaklarini tuketir bazi hormonlari az salgilar bunun sonucunda kisinin enerjisi tukenir kendini azapli nesesiz ve keyifsiz hisseder bunun sebebi disardan bir olayin tetiklemesi de olabilir beslenme de olabilir ayni zamanda sadece mevsimsel ya da beynin yapisiyla alakali da olabilir.
Hipomani: Vucut kendini depresyondan korumak icin kendini hipomaniye sokabilir yani yine bir buyugun soyledigi gibi derdim bana derman imis. hipomani hali tasavvuftaki tamamen ask hali olmasa da bir nese ozguven ve afiyet halidir. Kisi bu donemlerinde cok verimli olabilir beyin aktivitesi fazladir uretkenligi artar pozitif bir kisilik gorunumundedir. Beyindeki salgilar normal insanlara gore biraz daha fazla olmakla beraber enerjisi yuksektir.
Mani: Maniyi tanimlamak cok guc artik zit kutuba gecmistir beyin derin azaptan cok buyuk bir aska. Beyin salgilari normal bir insana gore kat kat fazladir. Kiside gozlenecek seyler asiri mistik egilimler yuksek bir beyin gucu konusmada akicilik. Asiri derecede uretkenlik bu hastaliga sahip bazi romancilar bu donemlerinde 1 ayda 2,3 roman yazabiliyorlar.
Yuksek dopamin seviyesinden dolayi asiri bir ozguven buyuklenme kendini begenme ve kendinde guzler olduguna inanma bu hastaliga sahip kisiler kendilerini mesih, ermis, peygamber ilan edebiliyorlar ve hatta bu konuda sahip olduklari ozguven ve beyin gucu sayesinde cevrelerindekileri bile inandirabiliyorlar.
Genelde yuksek zekaya sahip innsalarda gorulen hastalik kulturden kulture toplumdan topluma farklilik gosterebiliyor. Ornegin turk toplumunda bilinc disi veya bilinc altinda musluman tohumlari ve manalari olan kisiler bir anda kendilerini dine verebiliyorlar daha da ileri goturenler kendilerinde gucler oldugunu sanarak kendilerini ermis zannedebiliyorlar hatta toplum tarafindan kabul gorebiliyorlar. Ya da tanidigim bir bipolar hastasi arkadasim hristiyan bir toplumda yasarken suur altinda yine hristiyan manalar bulundugu icin Meryem anamizla konustugunu irtibat halinde oldugunu soyleyebiliyor.
Herhangi bir dinle alakasi olmayan kisiler ise kendilerinde ne varsa onu aciga cikariyorlar kendilerini bulus yaptiklarini dusunebilip bazilari da yapiyor hatta kendini deha ilan edebiliyor. Cinsel konuda asiri uyarilmis kisi manideki asiri enerjiyi cinsel yolda sarf edebiliyor.
Mani hastasinda gozlemlenen en onemli seylerden biri de uykusuzluktur kisi belki 1,2 ay hic uykuya ihtiyac duymadan gezebilir. Beyindeki salgilar cok yuksek duzeyde oldugu icin kisinin beyni manipule olabilir ve basklarinin gormedigi sekilde algilar dunyayi ve guclu sezilere ayni zamanda hislere sahip olur.
Oyle bir haldir ki mani hali oyle buyuk bir asktir ki kisi bunun icinde kaybolur bir buyugun dedigi bigi kah cikarim gokyuzune seyrederim alemi kah inerim yeryuzune alem seyreder beni. Bu ask hali icinde ilhama dayali cok guclu dusunceler ve duygular gelistirebilir.
Hastaliktan bu kadar bahsettikten sonra gelelim anlatmak istedigime. Din ogretisi bu iki kutup arasindaki dengeyi saglamak icindir buyuk zatlar bu bunalimlari ve yukselisleri yasamaislar kendilerinde sahit olmuslar kimsenin gormedigi gibi gormusler kimsenin algilamadigi gibi algilamislar ve anlatmislar.
Toplumdan topluma da fark gostermisler Almanlarda Nietszche boyle buyurdu zerdust demis mesela. Nihilist Alman filozofu da bu hastaliga sahip bir kisiydi bir taraftan tanri oldu derken diger taraftan bir zerdustun agziyla bir peygamber gibi sesleniyordu insanlara yine peygamber egosundan siyrilamaisti bunun yine ozguven veren buyuklenmeye sebep olan dopamin salgisiyla alakasi var. Ve sonunda oyle bir psikoza girdi ki hayatinin son yillarini delirerek gecirdi.
Bizim kulturumuzde ise erenler islam terbiyesi almis helal sut emmis kisilerdi bilinc altlarinda guzel tohumlar vardi ve bu depresyon ve mani haline burunduleri zaman guzel gormusler guzel anlamislar guzel anlatmislardi butun mananin cemi olan islam erenleri alimleri delirmediler tam aksine dengeyi sagladilar.
Bazi delirmis sahte seyh mesih gibi zatlar da hasta insanlardi ama kader dahilinde secilmislikleri yoktu belki haram yemis dogru terbiyeyi almamis bilinc altlarinda bozuk tohumlar olan kisilerdi...
devam edecegim,
sevgiler