>
> Efendimiz'in (sallallahu aleyhi ve sellem) kullandigi 40
>ogretme metodu
>
> Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) hayatinin her karesinde
>anlatacagi bir hususu en uygun ve en guzel bir uslupla anlatmis ve
>ogretmede de ayni metodu kullanmistir. Butun insanliga rehber olan
>Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)’in hayatina bakildiginda O’nun
>ogretim adina kullandigi bazi metotlari ogrenmek, butun insanlar icin iyi
>bir ornek olusturacaktir. Burada Efendimiz’in (sallallahu aleyhi ve sellem)
>kullandigi her bir metoda, onun hangi soz veya davranisinin dayanak
>oldugunu anlatılmamıs, sadece metod ifade edilmistir:
>
> 1. Efendimiz, soyledigi hakikatleri bizzat yasayarak hayatiyla
>gostermistir.
>
> 2. Dini yukumlulukleri tedrîcî (yavas yavas, basamak basamak) bir
>sistemle ogretmistir.
>
> 3. Ogretmede orta yolda durmaya ve insanlari biktirmaktan uzak durmaya
>riayet etmistir.
>
> 4. Ogrenenler arasindaki kisisel farkliliklari goz onunde
>bulundurmustur.
>
> 5. Karsilikli konusma ve soru-cevap seklini kullanmistir.
>
> 6. Yanlis dusunceyi sokup atmak ve gercek dogru bilgiyi net bir sekilde
>muhatabin kafasina yerlestirmek icin akli olculeri kullanmistir.
>
> 7. Muhataplarina soru yoneltmis, boylece onlarin zeka ve bilgi
>seviyelerini olcmustur.
>
> 8. Mukayese ve orneklendirme metodunu kullanmistir.
>
> 9. Benzetme ve halk arasinda yaygin olarak kullanilan ornekleri
>kullanmistir.
>
> 10. Anlattigi hususu, elinde herhangi bir sey ile yere ve topraga
>cizerek bizzat gostermistir.
>
> 11. Sozle beraber jest ve mimiklerini kullanmis ve el ile isaretlerde
>bulunmustur.
>
> 12. Onemine binaen, halin mumkun kildigi bir nesneyi bizzat eline almis,
>eliyle kaldirmis ve arkasindan soyleyecegi hususu soylemistir.
>
> 13. Muhataplarindan bir soru gelmeden soze once kendileri baslamazdi.
>
> 14. Muhatabinin sorusuna eksik ve fazla olmadan cevap vermistir.
>
> 15. Muhatabinin sorusuna, onun ihtiyacina binaen, sordugundan daha
>fazlasiyla cevap vermistir.
>
> 16. Muhatabini, guzel bir hikmete binaen, sordugu sorudan daha onemli
>bir hususa yonlendirdigi de olmustur.
>
> 17. Soru soranin sordugu soruyu tekrarlamasini istemistir.
>
> 18. Muhatabin aldigi cevabi tekrar etmesini istemistir. Boylece cevap
>unutulmayacaktir.
>
> 19. Bildigi bir husustan dolayi kisiyi imtihan etmistir ki bununla dogru
>cevap verecegi icin kisiyi sena etmek, ovmek istemistir.
>
> 20. Onunde olan bir olaya karsi susma yolunu tercih etmistir.
>
> 21. Ogretme esnasinda meydana gelebilecek imkan ve firsatlari
>degerlendirmistir.
>
> 22. Latife ve saka yoluyla (dogruyu soyleyerek latife yapmistir)
>ogretmeyi tercih etmistir.
>
> 23. Ogrettigi hususu yeminle tekit etmis percinlemistir.
>
> 24. Ogretilen hususun onemine binaen sozu uc kere tekrar etmistir.
>
> 25. Konunun onemini oturusunu ve durusunu degistirerek ve sozu tekrar
>ederek gostermistir.
>
> 26. Cevabi geciktirerek muhatabin sorusunu tekrar etmesini saglayarak
>onu uyarmistir.
>
> 27. Muhatabi intibaha sevk etmek icin, onu omuzundan veya elinden
>tutmustur.
>
> 28. Muhatabi tesvik icin veya onu sIkintiya sokacak bir durumdan dolayi,
>bazi hususlarin gizli kalmasini yeglemistir.
>
> 29. Soyleyecegi hususun hafizalarda daha iyi yer etmesi veya
>ezberlenmesi icin, sozu kisa ve oz bir sekilde ifade etmis, daha sonra ise
>ayrintilarina gecmistir.
>
> 30. Cevabin birkac madde ile verilecegi durumlarda once cevabin kac
>maddeden olustugunu bildirmek icin sayiyi soylemis daha sonra saymistir.
>
> 31. Va’z etme, nasihat etme ve ogut verme metodunu kullanmistir.
>
> 32. Insanlarin sevklerini kamcilama veya neticesi elem verici
>hususlardan siddetle uzaklastirma (tergib ve terhib) metodunu kullanmistir.
>
> 33. Kissa ve gecmis ummetlere ve insanlara dair haberlerle ogretme
>metodunu uygulamistir.
>
> 34. Sorunun cevabinin muhatabi utandirma ihtimali olan hususlarda once
>nazik bir hazirlik sureci hazirlamis ve soruyu oyle cevaplandirmistir.
>
> 35. Sorunun cevabinin muhatabi utandirma ihtimali olan hususlarda ustu
>kapali olarak kinaye yoluyla ve isaret ederek yetinmistir.
>
> 36. Kadinlara ogretmeyi ve nasihat etmeyi de asla ihmal etmemistir.
>
> 37. Halin gerektirdigi durumlarda ogretme hususunda azarlayip paylamayi
>(ta’nif) ve kizmayi (gadab) da ihmal etmemistir. Ne var ki onun paylamasi
>ve kizmasi da merhamet yorungesinde ve ummetinin selameti icin olmustur.
>
> 38. Talim ve tebligde, kitabeti (yazma metodunu) da kullanmistir.
>
> 39. Yabanci dilleri (mesela Suryaniceyi) ogrenmesi icin bazi sahabileri
>gorevlendirmistir ki bu husus da gunumuzde dunyanin dort bir tarafinda
>Islam’in guzelliklerini ogrenmek isteyenlere karsi yapilacak vazifenin cok
>onemli bir basamagini teskil etmektedir.
>
> 40. Bizzat kendi mubarek zatiyla talimde bulunmustur.
>
> Evet, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) evrensel bir
>egitim-ogretim sistemi getirmis ve butun kalbleri, butun ruhlari, butun
>akillari, butun nefisleri ideal ufka yukseltecek bir mesaj sunmustur.
>Sadece O’nun (sallallahu aleyhi ve sellem) getirdigi sistemdir ki hem ruhu,
>hem akli hem de nefsi, yukselebilecek en son noktaya ulastirmistir.
> Efendimiz'in (sallallahu aleyhi ve sellem) kullandigi 40
>ogretme metodu
>
> Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) hayatinin her karesinde
>anlatacagi bir hususu en uygun ve en guzel bir uslupla anlatmis ve
>ogretmede de ayni metodu kullanmistir. Butun insanliga rehber olan
>Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)’in hayatina bakildiginda O’nun
>ogretim adina kullandigi bazi metotlari ogrenmek, butun insanlar icin iyi
>bir ornek olusturacaktir. Burada Efendimiz’in (sallallahu aleyhi ve sellem)
>kullandigi her bir metoda, onun hangi soz veya davranisinin dayanak
>oldugunu anlatılmamıs, sadece metod ifade edilmistir:
>
> 1. Efendimiz, soyledigi hakikatleri bizzat yasayarak hayatiyla
>gostermistir.
>
> 2. Dini yukumlulukleri tedrîcî (yavas yavas, basamak basamak) bir
>sistemle ogretmistir.
>
> 3. Ogretmede orta yolda durmaya ve insanlari biktirmaktan uzak durmaya
>riayet etmistir.
>
> 4. Ogrenenler arasindaki kisisel farkliliklari goz onunde
>bulundurmustur.
>
> 5. Karsilikli konusma ve soru-cevap seklini kullanmistir.
>
> 6. Yanlis dusunceyi sokup atmak ve gercek dogru bilgiyi net bir sekilde
>muhatabin kafasina yerlestirmek icin akli olculeri kullanmistir.
>
> 7. Muhataplarina soru yoneltmis, boylece onlarin zeka ve bilgi
>seviyelerini olcmustur.
>
> 8. Mukayese ve orneklendirme metodunu kullanmistir.
>
> 9. Benzetme ve halk arasinda yaygin olarak kullanilan ornekleri
>kullanmistir.
>
> 10. Anlattigi hususu, elinde herhangi bir sey ile yere ve topraga
>cizerek bizzat gostermistir.
>
> 11. Sozle beraber jest ve mimiklerini kullanmis ve el ile isaretlerde
>bulunmustur.
>
> 12. Onemine binaen, halin mumkun kildigi bir nesneyi bizzat eline almis,
>eliyle kaldirmis ve arkasindan soyleyecegi hususu soylemistir.
>
> 13. Muhataplarindan bir soru gelmeden soze once kendileri baslamazdi.
>
> 14. Muhatabinin sorusuna eksik ve fazla olmadan cevap vermistir.
>
> 15. Muhatabinin sorusuna, onun ihtiyacina binaen, sordugundan daha
>fazlasiyla cevap vermistir.
>
> 16. Muhatabini, guzel bir hikmete binaen, sordugu sorudan daha onemli
>bir hususa yonlendirdigi de olmustur.
>
> 17. Soru soranin sordugu soruyu tekrarlamasini istemistir.
>
> 18. Muhatabin aldigi cevabi tekrar etmesini istemistir. Boylece cevap
>unutulmayacaktir.
>
> 19. Bildigi bir husustan dolayi kisiyi imtihan etmistir ki bununla dogru
>cevap verecegi icin kisiyi sena etmek, ovmek istemistir.
>
> 20. Onunde olan bir olaya karsi susma yolunu tercih etmistir.
>
> 21. Ogretme esnasinda meydana gelebilecek imkan ve firsatlari
>degerlendirmistir.
>
> 22. Latife ve saka yoluyla (dogruyu soyleyerek latife yapmistir)
>ogretmeyi tercih etmistir.
>
> 23. Ogrettigi hususu yeminle tekit etmis percinlemistir.
>
> 24. Ogretilen hususun onemine binaen sozu uc kere tekrar etmistir.
>
> 25. Konunun onemini oturusunu ve durusunu degistirerek ve sozu tekrar
>ederek gostermistir.
>
> 26. Cevabi geciktirerek muhatabin sorusunu tekrar etmesini saglayarak
>onu uyarmistir.
>
> 27. Muhatabi intibaha sevk etmek icin, onu omuzundan veya elinden
>tutmustur.
>
> 28. Muhatabi tesvik icin veya onu sIkintiya sokacak bir durumdan dolayi,
>bazi hususlarin gizli kalmasini yeglemistir.
>
> 29. Soyleyecegi hususun hafizalarda daha iyi yer etmesi veya
>ezberlenmesi icin, sozu kisa ve oz bir sekilde ifade etmis, daha sonra ise
>ayrintilarina gecmistir.
>
> 30. Cevabin birkac madde ile verilecegi durumlarda once cevabin kac
>maddeden olustugunu bildirmek icin sayiyi soylemis daha sonra saymistir.
>
> 31. Va’z etme, nasihat etme ve ogut verme metodunu kullanmistir.
>
> 32. Insanlarin sevklerini kamcilama veya neticesi elem verici
>hususlardan siddetle uzaklastirma (tergib ve terhib) metodunu kullanmistir.
>
> 33. Kissa ve gecmis ummetlere ve insanlara dair haberlerle ogretme
>metodunu uygulamistir.
>
> 34. Sorunun cevabinin muhatabi utandirma ihtimali olan hususlarda once
>nazik bir hazirlik sureci hazirlamis ve soruyu oyle cevaplandirmistir.
>
> 35. Sorunun cevabinin muhatabi utandirma ihtimali olan hususlarda ustu
>kapali olarak kinaye yoluyla ve isaret ederek yetinmistir.
>
> 36. Kadinlara ogretmeyi ve nasihat etmeyi de asla ihmal etmemistir.
>
> 37. Halin gerektirdigi durumlarda ogretme hususunda azarlayip paylamayi
>(ta’nif) ve kizmayi (gadab) da ihmal etmemistir. Ne var ki onun paylamasi
>ve kizmasi da merhamet yorungesinde ve ummetinin selameti icin olmustur.
>
> 38. Talim ve tebligde, kitabeti (yazma metodunu) da kullanmistir.
>
> 39. Yabanci dilleri (mesela Suryaniceyi) ogrenmesi icin bazi sahabileri
>gorevlendirmistir ki bu husus da gunumuzde dunyanin dort bir tarafinda
>Islam’in guzelliklerini ogrenmek isteyenlere karsi yapilacak vazifenin cok
>onemli bir basamagini teskil etmektedir.
>
> 40. Bizzat kendi mubarek zatiyla talimde bulunmustur.
>
> Evet, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) evrensel bir
>egitim-ogretim sistemi getirmis ve butun kalbleri, butun ruhlari, butun
>akillari, butun nefisleri ideal ufka yukseltecek bir mesaj sunmustur.
>Sadece O’nun (sallallahu aleyhi ve sellem) getirdigi sistemdir ki hem ruhu,
>hem akli hem de nefsi, yukselebilecek en son noktaya ulastirmistir.